آدنوویروس سگ چیست؟

آدنوویروس سگ (Canine Adenovirus - CAV) یک ویروس DNA بدون پوشش است که باعث بیماری‌های جدی در سگ‌ها می‌شود. دو نوع از این ویروس وجود دارد: CAV-1 و CAV-2:

۱- (CAV-1) باعث هپاتیت عفونی سگ میشوند و میتواند کشنده باشد و همچنین منجر به بیماری سیستمیک شود و کبد، کلیه‌ها، طحال و رگ‌های خونی تحت تأثیر قرار دهند، این ویروس از طریق تماس با ترشحات حیوان مانند ادرار، بزاق و مدفوع منتقل می‌شود.

۲-(CAV-2) کی از علل سرفه لانه‌ای است، تراکئوبرونشیت عفونی (سرفه لانه یا کنل کاف)، یک عفونت بسیار مسری که به سرعت در مراکز نگهداری حیوانات شلوغ گسترش پیدا میکند. این ویروس از طریق قطرات موجود در هوا از سرفه و عطسه منتقل می‌شود.

این بیماری‌ها بسیار مسری هستند، اما با واکسیناسیون سگ قابل پیشگیری می‌باشند، ویروس آدنوویروس میتواند ماه ها در محیط ماندگاری داشته باشد اما با مایع سفید کننده و ضدعفونی کننده های خانگی به راحتی میتونید این ویروس رو از بین ببرید و از ابتلای سگ به بیماری کنل کاف یا هپاتیت عفونی جلوگیری کنید. 

✅آدنوویروس چیست؟

✅راه های انتقال آدنوویروس در سگها 

✅انواع آدنوویروس در سگ ها و بیماری های مرتبط 

✅آدنوویروس نوع ۱ (CAV-1)Canine Adenovirus Type 1 :

✅بیماری‌ها و درگیری‌های مرتبط با CAV-1

✅آدنوویروس نوع ۲ (CAV-2) Canine Adenovirus Type 2:

✅بیماری‌های و درگیری های مرتبط با CAV-2

✅چگونگی تکثیر آدنوویروس در بدن 

✅علائم بیماری با آدنوویروس‌ها 

✅علائم بالینی آدنوویروس نوع یک 

✅تشخیص آدنو ویروس نوع یک در سگ ها 

✅درمان آدنوویروس نوع یک CAV-1

✅پیشگیری و کنترل انتشار آدنوویرویس نوع 1 CAV-1

✅علائم بالینی آدنوویروس نوع دو - cav2

✅درمان آدنوویروس نوع ۲ (CAV-2) عامل کنل کاف

✅پیشگیری از آدنوویروس ۲ و کنل کاف 

✅سخن نویسنده 

آدنوویروس چیست؟

آدنوویروس (Canine Adenovirus - CAV)  یک ویروس DNA بدون پوشش است که در دو نوع cav-1 عامل بیماری هپاتیت عفونی سگ و cav-2 عامل بیماری کنل کاف در سگها مسبب بیماری های جدی در این حیوان است، راه های انتقال این ویروس هم به صورت مستقیم در تماس با سگ آلوده است هم به صورت غیر مستقیم از محیط و از آنجایی که درمان قطعی و ویروس کشی وجود نداره و درمان برای این ویروس حمایتی است بهترین درمان براش پیشگیری است که با واکسیناسیون سگ میتواند پیشگیری کرد البته واکسن‌های ترکیبی حاوی CAV-2 ایمنی متقاطع موثری در برابر CAV-1 ایجاد می‌کنند،این ویروس ابتدا در لوزه ­ها تکثیر پیدا می کند و سپس به گره های لنفاوی مرتبط منتشر میشود پس از آن ویروس از طریق جریان خون به بافت های مختلف ( بسته به نوع ویروس) انتقال پیدا میکند.

راه های انتقال آدنوویروس در سگها 

گفتم آدنوویروس سگ بسیار مسری و می‌تواند از طریق راه‌های مختلفی وارد بدن سگ شود. در هر دو نوع اصلی این ویروس (CAV-1 که عامل هپاتیت عفونی سگ است و CAV-2 که عامل بیماری‌های تنفسی است) از طریق مسیرهای مشابهی منتقل می‌شوند. راه‌های اصلی ورود آدنوویروس‌ها به بدن سگ عبارتند از:

۱. تماس مستقیم با سگ‌های آلوده

انتقال مستقیم شایع‌ترین راه است. سگ‌ها از طریق تماس با مایعات بدن سگ‌های آلوده، ویروس را دریافت می‌کند 

🔸️بزاق (لیس زدن، آب دهان)

🔸️ادرار (ادرار کردن در محیط مشترک یا بو کشیدن ادرار آلوده)

🔸️مدفوع (بو کشیدن یا خوردن مدفوع آلوده)

🔸️ترشحات بینی و چشم (عطسه و سرفه) 

۲. تماس غیرمستقیم با محیط و وسایل آلوده

آدنوویروس‌ها می‌توانند برای مدت طولانی در محیط خارج از بدن میزبان زنده بمانند و در برابر بسیاری از مواد ضدعفونی کننده مقاوم کنند، بهترین نوع ضد عفونی استفاده از مایع سفید کننده یا همون وایتکس هست که البته بعد از شست و شو حتما وسایل رو در آفتاب خشک کنید،در صورتی که لوازم حیوان درست ضد عفونی نشود، سگ‌ها می‌توانند با لمس سطوح آلوده، ویروس را دریافت کنند وسایلی نظیر: 

🔸️ظروف غذا و آب مشترک

🔸️اسباب‌بازی‌ها و وسایل بازی

🔸️جای خواب یا لانه‌های آلوده

🔸️لباس و دست‌های افراد (اگر فردی سگ آلوده را لمس کرده باشد و بدون شستن دست‌ها، سگ دیگری را نوازش کند) 

۳. انتقال آدنوویروس از طریق هوا (قطرات تنفسی)

هنگامی که سگ آلوده عطسه یا سرفه می‌کند، قطرات حاوی آدنوویروس در هوا پخش می‌شوند و سگ‌های دیگر با تنفس این ذرات آلوده می‌شوند. 

🔴پس از ورود به بدن، آدنوویروس‌ها از طریق دهان یا بینی وارد می‌شوند و می‌توانند باعث عفونت‌های سیستمیک (در مورد CAV-1) یا عفونت‌های دستگاه تنفسی (در مورد CAV-2) شوند. 

نکته مهم: سگ‌های مبتلا به هپاتیت عفونی (CAV-1) ممکن است ماه‌ها ( حدودا ۹ ماه ) پس از بهبودی بالینی، همچنان ویروس را از طریق ادرار دفع کنند و منبع عفونت برای سگ‌های دیگر باشند. 

نکته دوم : واکسیناسیون (که معمولاً با استفاده از نوع CAV-2 انجام می‌شود و در برابر CAV-1 نیز ایمنی ایجاد می‌کند) مؤثرترین راه پیشگیری از این بیماری‌ها است. 

انواع آدنوویروس در سگ ها و بیماری های مرتبط 

آدنوویروس نوع ۱ (CAV-1)Canine Adenovirus Type 1 :

عامل بیماری هپاتیت عفونی سگ Infectious Canine Hepatitis است که عمدتاً کبد، کلیه‌ها، طحال، و پوشش رگ‌های خونی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری می‌تواند از خفیف تا کشنده باشد و در سگ‌های واکسینه نشده، به ویژه توله‌سگ‌های جوان، خطرناک‌تر است، همچنین این ویروس می‌تونه در طیف گسترده‌ای از بافت‌ها از جمله کبد، کلیه، عروق خونی، چشم و مغز تکثیر بشه که بیماری های مرتبط رو در ادامه براتون نوشتم : 

🔹 بیماری‌ها و درگیری‌های مرتبط با CAV-1

۱. هپاتیت عفونی سگ‌سانان (Infectious Canine Hepatitis – ICH)

۲. انسفالوپاتی کبدی (Hepatic Encephalopathy)

۳. نفریت و آسیب کلیوی (Interstitial Nephritis)

۴. واسکولیت سیستمیک (Systemic Vasculitis)

۵. کدورت قرنیه یا "چشم آبی" (Blue Eye) با آدنوویروس

۶. گاستروآنتریت و آسیب دستگاه گوارش

۷. فرم‌های تحت‌حاد و مزمن بیماری

۱. هپاتیت عفونی سگ‌سانان (Infectious Canine Hepatitis – ICH)

شایع‌ترین و مهم‌ترین بیماری ناشی از CAV-1 است، زمانی که ویروس وارد بدن می‌شود (معمولاً از طریق دهان یا بینی)  در بافت‌های لنفاوی، طحال، کلیه و کبد تکثیر میشود و علائم زیر را از خود نشان میدهد:

🔸علائم بالینی:

• تب، بی‌اشتهایی، بی‌حالی
• استفراغ و اسهال (گاهی اسهال خونی)
• زردی (یرقان) در موارد شدید
• درد در ناحیه‌ی شکم (به‌ویژه هنگام لمس کبد)
• در موارد فوق‌حاد: شوک و مرگ ناگهانی در عرض چند ساعت😔

🔸علائم پاتولوژی:

• نکروز و التهاب شدید سلول‌های کبدی
• خونریزی در ارگان‌ها
• افزایش آنزیم‌های کبدی در آزمایش خون

۲. انسفالوپاتی کبدی (Hepatic Encephalopathy)

در مراحل پیشرفته‌ی بیماری، به علت ناتوانی کبد در دفع آمونیاک، این ماده در خون تجمع پیدا می‌کند و باعث اختلال عملکرد مغز می‌شود که علائمی زیر را خواهیم داشت: 

• بی‌حالی شدید، گیجی، لرزش
• رفتار غیرطبیعی یا حملات تشنجی
• کما در موارد پیشرفته

۳. نفریت و آسیب کلیوی (Interstitial Nephritis)

ویروس آدنوویروس CAV-1 می‌تونه در سلول‌های کلیه هم انتشار پیدا کنه و حتی پس از بهبودی، ویروس ممکن است تا ۹ ماه در ادرار دفع بشه و محیط رو آلوده نگه داره، بنابراین خیلی حواستون به دوره نقاهت سگ باشه! 

🔸علائم آسیب کلیوی سگ 

• پرنوشی و پرادراری (افزایش مصرف آب و ادرار)
• وجود پروتئین یا خون در ادرار (Proteinuria / Hematuria)
• افزایش اوره و کراتینین خون در موارد مزمن

۴. واسکولیت سیستمیک (Systemic Vasculitis)

ویروس CAV-1 تمایل زیادی به سلول‌های اندوتلیال عروق دارد و باعث التهاب و آسیب دیواره‌ی عروق در سراسر بدن می‌شود.

🔸نتیجه‌ی این آسیب:

• خونریزی زیرجلدی و داخلی
• کبودی پوست یا غشاهای مخاطی
• تورم بافت‌ها (ادم)
• شوک ناشی از نشت مایع از عروق

۵. کدورت قرنیه یا "چشم آبی" (Blue Eye) با آدنوویروس

یکی از علائم کلاسیک اما دیررس در آدنوویروس نوع یک کدورت قرنیه یا بیماری چشم آبی است، این عارضه معمولاً ۵ تا ۱۰ روز پس از شروع بیماری یا بعد از واکسیناسیون با واکسن‌های قدیمی CAV-1 دیده می‌شود.

🔸 مکانیسم:

آنتی‌بادی‌های ضد ویروس در قرنیه تجمع پیدا می‌کنند و باعث التهاب و آبی شدن قرنیه می‌شوند.

🔸 علائم:

• کدورت آبی‌رنگ در یک یا هر دو چشم
• گاهی همراه با درد یا اشک‌ریزش
• معمولاً موقتی است و طی چند روز تا هفته برطرف می‌شود

۶. گاستروآنتریت و آسیب دستگاه گوارش

به دلیل درگیری عروق خونی روده و اثرات سمی ناشی از کبد، ممکن است علائم گوارشی هم در سگ دیده شود

اسهال (گاهی خونی)

استفراغ سگ و بالا آوردن های پیاپی

بی‌اشتهایی سگ به خوردن غذا 

۷. فرم‌های تحت‌حاد و مزمن بیماری

در بعضی سگ‌ها، بیماری به‌صورت خفیف یا مزمن بروز می‌کند و ممکن است فقط با علائمی مثل بی‌حالی، افزایش خفیف آنزیم‌های کبدی یا تغییرات ملایم در ادرار دیده شود.

آدنوویروس نوع ۲ (CAV-2) Canine Adenovirus Type 2:

ویروسی از خانواده‌ی Adenoviridae است که تمایل ویژه‌ای به سلول‌های اپیتلیال دستگاه تنفسی دارد.این ویروس ابتدا در سلول‌های نای، نایژه و حلق تکثیر پیدا می‌کند و باعث التهاب در این نواحی می‌شود.یکی از عوامل اصلی ایجاد تراکئوبرونشیت عفونی، که معمولاً به عنوان "کنل کاف" شناخته می‌شود، است.

🔹 بیماری‌های اصلی مرتبط با CAV-2

1. بیماری Kennel Cough – سرفه‌ی لانه سگ‌ها

۲. برونشیت ویروسی (Viral Bronchitis)

3. ذات‌الریه با CAV-2

۴. درگیری چشمی و بینی (Conjunctivitis / Rhinitis)

۵. درگیری‌های ثانویه پس از استرس یا نقص ایمنی

۱. بیماری Kennel Cough – سرفه‌ی لانه سگ‌ها 

یا همان لارنگو تراکئیت عفونی سگ‌ها (Infectious Laryngotracheitis)

ویروس CAV-2 یکی از مهم‌ترین عوامل ویروسی در این بیماری است.این بیماری معمولاً چند عاملی است؛ یعنی با همکاری عوامل دیگر مثل:ویروس پاراآنفلوآنزا (CPiV) و باکتری Bordetella bronchiseptica و ویروس هرپس سگ (CHV-1) باعث ایجاد عفونت تنفسی فوقانی می‌شود.

🔸علائم بالینی Kennel Cough:

• سرفه خشک و پارس‌مانند (غالباً هنگام تحریک یا فعالیت)
• عطسه و ترشحات بینی یا چشم
• در موارد شدیدتر: تب، بی‌حالی و کاهش اشتها

🔸 نکته: در سگ‌های بالغ سالم معمولاً خفیف است، ولی در توله‌ها یا سگ‌های دارای سیستم ایمنی ضعیف، ممکن است به برونشیت یا ذات‌الریه ویروسی-باکتریایی منجر شود.

۲. برونشیت ویروسی (Viral Bronchitis)

وقتی عفونت از نای به سمت نایژه‌ها پیش می‌رود، باعث التهاب وسیع‌تر در مجاری هوایی می‌شود.

در این حالت، ویروس ، اپیتلیوم تنفسی را تخریب می‌کند، ترشح موکوس را افزایش می‌دهد و زمینه را برای رشد باکتری‌های فرصت‌طلب فراهم می‌کند.

🔸 علائم: سرفه مرطوب، خس‌خس سینه، تنفس سخت یا سریع، بی‌حالی خفیف.

3. ذات‌الریه با CAV-2

در توله‌سگ‌ها یا سگ‌هایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، CAV-2 ممکن است به ریه‌ها نفوذ کند و باعث ذات‌الریه شود.این حالت معمولاً با باکتری Bordetella bronchiseptica یا سایر عوامل ثانویه همراه است.

🔸علائم:

• سرفه شدید و مداوم
• تب بالا
• تنگی نفس و صدای خس‌خس
• ترشحات چرکی از بینی
• کاهش اشتها و وزن

۴. درگیری چشمی و بینی (Conjunctivitis / Rhinitis)

در برخی موارد، ویروس باعث التهاب ملتحمه‌ی چشم و ترشحات بینی آبکی یا موکوسی می‌شود، به‌ویژه در مراحل اولیه‌ی عفونت( بیماری های رایج چشمی سگ ) بهترین راه اینه که در این مواقع به دامپزشک متخصص چشم مراجعه کنید تا هر چه سریع تر بیماری تشخیص داده بشه.

۵. درگیری‌های ثانویه پس از استرس یا نقص ایمنی

ویروس CAV-2 ممکن است در بدن سگ به‌ صورت نهفته باقی بماند و در شرایطی مثل استرس، جابجایی یا بیماری دیگر دوباره فعال شود و علائم تنفسی خفیف ایجاد کند.

نکته مهم: نوع CAV-2 برخلاف CAV-1 باعث هپاتیت یا آسیب کبدی نمی‌شود.

اما از نظر ژنتیکی شباهت زیادی با CAV-1 دارد، به همین دلیل واکسن CAV-2 ایمنی متقاطع در برابر هر دو نوع ویروس ایجاد می‌کند.

یادتون باشه برای چنین بیماری هایی لازمه حتما به آزمایشگاه های تشخیصی حیوانات مراجعه کنیم ما در پت لینک لیست شهر های مختلف را براتون ایجاد کردیم تا در سریع ترین زمان بتوانید به نزدیک ترین مرکز مراجعه کنید، به عنوان نمونه دوستان عزیز ساکن مشهد میتوانید از لینک آزمایشگاه های دامپزشکی مشهد استفاده کنید 

چگونگی تکثیر آدنوویروس در بدن 

زمانی که ویروس وارد بدن سگ می­شود، ابتدا در لوزه ­ها تکثیر پیدا می کند و سپس به گره های لنفاوی مرتبط منتشر میشود پس از آن ویروس از طریق جریان خون به بافت های کبدی، کلیه ها، طحال، شش ها و چشم ها گسترش پیدا می کند.مسیر انتشار ویروس (پاتوژنز) بسته به نوع آدنوویروس (CAV-1 یا CAV-2) کمی متفاوت است، اما مراحل اولیه مشابه هستند: 

۱. عفونت اولیه و تکثیر محلی

مسیر ورود: ویروس از طریق سطوح مخاطی دهان، حلق، یا ملتحمه چشم وارد بدن می‌شود.

تکثیر اولیه: در ابتدا، ویروس در سلول‌های لوزه‌ها و غدد لنفاوی ناحیه‌ای تکثیر می‌یابد. 

۲. ورود به جریان خون (ویرمی)

پس از تکثیر اولیه در غدد لنفاوی، ویروس از طریق سیستم لنفاوی وارد جریان خون می‌شود. این مرحله که ویرمی نام دارد، باعث می‌شود ویروس به سرعت در سراسر بدن پخش شود. 

۳. حمله به اندام‌های هدف

در این مرحله، تفاوت بین دو نوع ویروس مشخص می‌شود:

آدنوویروس نوع ۱ (CAV-1) - عامل هپاتیت عفونی:

هدف اصلی CAV-1 سلول‌های اندوتلیال عروقی (پوشش داخلی رگ‌های خونی) در اندام‌های مختلف است.ویروس به این سلول‌ها حمله می‌کند و باعث آسیب عروقی، خونریزی و التهاب می‌شود.

اندام‌های اصلی مورد حمله عبارتند از:

1. کبد: سلول‌های کبدی (هپاتوسیت‌ها) به شدت آسیب می‌بینند، که منجر به نکروز (مرگ بافت) و هپاتیت می‌شود.
2. کلیه‌ها: می‌تواند باعث آسیب و در موارد مزمن، نارسایی کلیه شود.
3. طحال، ریه‌ها، و چشم‌ها: این اندام‌ها نیز درگیر می‌شوند و ممکن است باعث کدورت قرنیه ("چشم آبی") شود. 

آدنوویروس نوع ۲ (CAV-2) - عامل سرفه لانه:

برخلاف CAV-1، این نوع ویروس معمولاً محدود به دستگاه تنفسی فوقانی باقی می‌ماند.باعث برونشیت و برونشیولیت (التهاب نایژه و نایژک) می‌شود و در سگ‌های دیگر به عنوان بخشی از "کمپلکس سرفه لانه" بیماری تنفسی ایجاد می‌کند. 

۴. دفع ویروس از بدن

در سگ‌هایی که بهبود می‌یابند، ویروس معمولاً طی ۱۰ تا ۱۴ روز از بیشتر اندام‌ها پاک می‌شود، اما می‌تواند برای مدت طولانی (حداقل ۶ ماه) در کلیه‌ها باقی بماند و از طریق ادرار دفع شود. این امر باعث تداوم چرخه انتقال در جمعیت سگ‌ها می‌شود. 

علائم بیماری با آدنوویروس‌ها 

علائم این بیماری بسته به نوع ویروس ( تیپ یک یا دو ) و شدت عفونت متفاوت است، ابتدا به صورت خلاصه علائم را بررسی کنیم و سپس به سراغ علائم بالینی بیماری ها میرویم.

علائم هپاتیت عفونی سگ با آدنوویروس تیپ ۱(CAV-1):

• تب (اغلب بالا)
• بی‌حالی، افسردگی و تشنگی
• از دست دادن اشتها
• استفراغ و اسهال (گاهی همراه با خون)
• درد شکمی
• التهاب لثه و غشاهای مخاطی
• تورم (ادم) سر و گردن (در موارد شدید)
• کدورت قرنیه چشم (که به "چشم آبی" معروف است و ممکن است پس از بهبودی ظاهر شود) 

علایم بالینی آدنوویروس نوع یک 

آدنوویروس نوع ۱ معمولا در سگهای کمتر از یک سال خودشو نشون میده و علائمی که داره کاملا متنوع از فرم بدون علائم گرفته تا حاد و کشنده ! 

از اونجایی که تکثیر اولیه این ویروس در لوزه ها اتفاق میوفته، گاهی سگهای آلوده التهاب لوزه هم دارند که ممکن است تشخیصش برای صاحب حیوان و دامپزشک راحت نباشه.

• هپاتیت و نکروز بافت کبد از جمله عواملی هستند که می‌توانند منجر به بروز هپاتوآن‌سفالوپاتی (Hepatoencephalopathy) شوند. این بیماری در اثر اختلال عملکرد کبد ایجاد می‌شود و باعث افزایش سطح آمونیاک در خون می‌گردد. تجمع آمونیاک اثرات سمی شدیدی بر روی سیستم عصبی مرکزی دارد و در نتیجه علائمی مانند تشنج، گیجی، کاهش بینایی، آتاکسی (اختلال در هماهنگی حرکات بدن) و فشار دادن سر حیوان به اجسام سخت مشاهده می‌شود.
• از آن‌جا که کبد نقش کلیدی در تولید فاکتورهای انعقادی خون دارد، بروز هپاتیت شدید می‌تواند باعث اختلالات انعقادی شود. در چنین شرایطی علائمی از جمله پتشی (نقاط خونریزی زیرپوستی)، کبودی، استفراغ خونی، اسهال خونی و دیگر نشانه‌های خونریزی داخلی یا خارجی دیده می‌شود. در موارد حاد، این خونریزی‌ها ممکن است منجر به انعقاد منتشر داخل عروقی (DIC) شوند که یکی از عوارض خطرناک بیماری‌های کبدی است.
• با پیشرفت آسیب بافتی، ممکن است زردی در پوست، غشاهای مخاطی و ادرار حیوان مشاهده شود که نشانه‌ای از تجمع بیلی‌روبین در بدن است. همچنین در برخی موارد، ویروس CAV-1 می‌تواند به کلیه‌ها نفوذ کرده و باعث پیلونفریت (التهاب کلیه) و در نهایت بیماری مزمن کلیه شود.
• از دیگر عوارض شایع این ویروس، بروز اختلالات چشمی است. ویروس CAV-1 ممکن است باعث التهاب عنبیه و جسم مژگانی و همچنین ادم قرنیه گردد. این حالت به دلیل کدورت آبی رنگ قرنیه در میان دامپزشکان به نام «چشم آبی» (Blue Eye) شناخته می‌شود. خوشبختانه در اغلب موارد، این عارضه پس از بهبود حیوان به‌صورت خودبه‌خود برطرف می‌شود. 

تشخیص آدنو ویروس نوع یک در سگ ها 

آدنوویروس نوع ۱  اکثر مواقع بر اساس علایم بالینی، معاینه­، تاریخچه و انجام تست های آزمایشگاهی دامپزشکی  می باشد.

تست­ های آزمایشگاهی مرجع شامل جداسازی ویروس، تعیین تیتر آنتی بادی سرم و IFA هستند. 

هیستوپاتولوژی در زمان کالبد­گشایی، گنجیدگی­ های داخل هسته­ ای را در سلول های کبدی نشان می دهد.

✅درمان آدنوویروس نوع یک CAV-1

درمان قطعی برای از بین بردن خود ویروس وجود ندارد. اما درمان حمایتی با هدف مدیریت علائم و جلوگیری از عوارض انجام می‌شود و در دو نوع تفاوت هایی دارد که در ادامه بررسی میکنیم.

درمان هپاتیت عفونی سگ‌سانان (CAV-1)

همانند سایر بیماری‌های ویروسی، درمان اختصاصی برای آدنوویروس نوع ۱ وجود ندارد و تمرکز اصلی بر درمان‌های حمایتی و حفظ عملکرد ارگان‌ها است تا بدن حیوان بتواند خود ویروس را مهار کند.

۱. درمان حمایتی و مایع‌درمانی

درمان حمایتی مهم‌ترین بخش مراقبت از سگ مبتلا به CAV-1 است. مایع‌درمانی معمولاً به‌صورت تزریق وریدی محلول‌های حاوی دکستروز، الکترولیت‌ها و بی‌کربنات سدیم (در صورت نیاز) انجام می‌شود تا کم‌آبی، اسیدوز متابولیک و اختلالات الکترولیتی اصلاح گردد.

استفاده از مایع‌درمانی زیرجلدی در سگ‌هایی که دچار اختلالات انعقادی یا در معرض خونریزی زیرجلدی هستند توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند موجب کبودی یا خونریزی در محل تزریق شود.

۲. کنترل عفونت‌های ثانویه

به دلیل کاهش تعداد لکوسیت‌ها (لکوسیتوپنی) و تضعیف سیستم ایمنی، این سگ‌ها مستعد ابتلا به عفونت‌های باکتریایی ثانویه هستند. در نتیجه، تجویز آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف (مانند سفالوسپورین‌ها یا آموکسی‌سیلین–کلاولانات) برای پیشگیری و کنترل این عفونت‌ها ضروری است. انتخاب دارو بر اساس وضعیت بالینی و نتایج آزمایشگاهی انجام می‌شود.

۳. انتقال خون و فرآورده‌های خونی

در موارد شدید بیماری که حیوان دچار کم‌خونی، اختلالات انعقادی یا افزایش نفوذپذیری عروقی است، انجام انتقال خون یا تزریق پلاسما مفید است. این اقدام باعث جبران فاکتورهای انعقادی، پلاکت‌ها و پروتئین‌های حیاتی می‌شود و به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند.

۴. کنترل علائم و حمایت از عملکرد کبد

داروهای محافظت‌کننده‌ی کبد (Hepatoprotective drugs) مانند سیلیمارین، آدنوزیل‌متیونین (SAMe) یا مکمل‌های حاوی ویتامین‌های گروه B ممکن است برای کاهش آسیب سلولی کبدی تجویز شوند.

در موارد استفراغ یا بی‌اشتهایی، استفاده از داروهای ضدتهوع و تنظیم‌کننده‌ی دستگاه گوارش (مثل متوکلوپرامید) کمک‌کننده است. همچنین در صورت بروز انسفالوپاتی کبدی، محدودیت پروتئین در رژیم غذایی و مصرف لاکتولوز جهت کاهش آمونیاک توصیه می‌شود.

 پیشگیری و کنترل انتشار آدنوویرویس نوع 1 CAV-1

• واکسیناسیون منظم مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از آدنوویروس است. واکسن‌های ترکیبی حاوی CAV-2 ایمنی متقاطع موثری در برابر CAV-1 ایجاد می‌کنند و نسبت به واکسن‌های قدیمی ایمن‌تر هستند.
• واکسن (معمولاً واکسن DA2PP/DHPP) محافظت متقابل در برابر هر دو نوع CAV-1 و CAV-2 ایجاد می‌کند.این واکسن به عنوان یک واکسن اصلی (Core Vaccine) در نظر گرفته می‌شود.توله‌سگ‌ها معمولاً اولین دوز خود را در ۶ تا ۸ هفتگی دریافت می‌کنند و دوزهای تقویت‌کننده هر ۳ تا ۴ هفته تا ۱۶ هفتگی تزریق می‌شود.
• سگ‌های بالغ به دوزهای تقویت‌کننده منظم (سالانه یا هر سه سال یکبار، بسته به نوع واکسن و نظر دامپزشک) نیاز دارند. 
• رعایت بهداشت و ضدعفونی منظم محیط زندگی سگ‌ها نیز برای کاهش خطر انتقال مهم است. 
• علاوه بر واکسیناسیون، جداسازی حیوانات بیمار، ضدعفونی دقیق محیط، حذف ترشحات آلوده و رعایت بهداشت در پناهگاه‌ها یا مراکز نگهداری سگ‌ها از راهکارهای کلیدی در مهار گسترش بیماری محسوب می‌شوند.

علائم آدنوویروس تیپ ۲سرفه لانه (CAV-2)

• سرفه خشک و هک‌دار
• تب
• ترشحات بینی
• عطسه 

علایم بالینی آدنوویروس نوع دو (CAV-2)

علائم بالینی با این نوع ویروس در نوع شدید یا خفیف متفاوت است درنوع خفیف تا متوسط که شایع ترین حالت بیماری است:

• سرفه خشک، خشن و مداوم (گاهی شبیه صدای بوق یا پارس خشک)         
• ترشحات بینی شفاف یا چرکی خفیف       
• عطسه و التهاب گلو (pharyngitis)
• بی‌حالی خفیف و بی‌اشتهایی موقتی        
• افزایش دمای خفیف بدن (تب خفیف)    

در نوع شدید بیماری با آدنوویروس نوع دو که بیشتر در توله‌ها یا سگ‌های دارای نقص ایمنی دیده میشود علائم به صورت زیر است:   

• سرفه شدید و دردناک (گاهی با حالت استفراغ اشتباه گرفته می‌شود)          
• ترشحات چرکی غلیظ از بینی و چشم‌ها     
• بی‌حالی و بی‌اشتهایی واضح       
• تنگی نفس یا سختی در نفس کشیدن (Dyspnea)
• در موارد نادر، ذات‌الریه (Pneumonia) به دنبال عفونت ثانویه با باکتری‌هایی مثل Bordetella bronchiseptica

✅️درمان آدنوویروس نوع ۲ (CAV-2) عامل کنل کاف

آدنوویروس نوع ۲ یا CAV-2 یکی از عوامل بیماری تنفسی سگ‌ها (Kennel Cough) است که معمولاً به‌صورت عفونت ترکیبی با ویروس‌هایی مثل پاراآنفلوآنزا و باکتری‌هایی مثل Bordetella bronchiseptica دیده می‌شود.درمان در این بیماری هم غیراختصاصی و حمایتی است، چون ویروس‌کُش خاصی برای آن وجود ندارد.

۱. درمان حمایتی عمومی

• هدف درمان، حفظ آبرسانی، تغذیه و راحتی تنفسی حیوان است.
• در موارد خفیف، استراحت، محیط گرم و مرطوب، و مصرف مایعات کافی معمولاً کافی است.
• در موارد شدیدتر یا در سگ‌های جوان و مسن، ممکن است مایع‌درمانی وریدی برای جلوگیری از دهیدراسیون لازم شود.
• اگر تب بالا وجود داشته باشد، می‌توان از داروهای ضد تب و ضد التهاب (مانند کارپروفن یا ملوکسیکام با تجویز دامپزشک) استفاده کرد.

۲. آنتی‌بیوتیک‌ها برای عفونت ثانویه

این ویروس اغلب زمینه‌ساز رشد باکتری‌ها در مجاری تنفسی می‌شود. بنابراین دامپزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف مانند داکسی‌سایکلین، آموکسی‌سیلین-کلاولانات یا سفالوسپورین‌ها را برای پیشگیری یا درمان برونشیت باکتریایی ثانویه تجویز کند.

۳. داروهای کمکی برای کاهش علائم

• ضدسرفه‌ها (مثل بوتورفانول یا دکسترومتورفان) در صورت سرفه‌های خشک و آزاردهنده
• برونکودیلاتورها (مثل تئوفیلین یا ترابوتالین) برای کاهش مقاومت راه‌های هوایی در موارد تنگی نفس
• بخار درمانی یا استفاده از دستگاه مرطوب‌کننده‌ی هوا (humidifier) برای کاهش تحریک مجاری تنفسی
• در برخی موارد، ویتامین‌های C و E یا مکمل‌های تقویت سیستم ایمنی هم می‌تونن مفید باشن.

۴. مراقبت و محیط

• محیط باید بدون دود، گرد و غبار و تهویه‌ی مناسب باشه.
• سگ بیمار باید از سایر حیوانات جدا بشه تا از انتقال ویروس جلوگیری بشه.
• پیاده‌روی یا فعالیت زیاد تا بهبود کامل توصیه نمی‌شه چون سرفه و التهاب رو تشدید می‌کنه.

پیشگیری از آدنوویروس ۲ و کنل کاف

بهترین روش مقابله با CAV-2، واکسیناسیون منظم است. واکسن‌های ترکیبی (DHPPi) حاوی آنتی‌ژن CAV-2 هستند و باعث ایمنی متقاطع در برابر CAV-1 نیز می‌شوند.

در محیط‌های جمعی مثل پانسیون‌ها یا کلینیک‌ها، رعایت بهداشت، تهویه و قرنطینه‌ی سگ‌های جدید بسیار مهم است.

سخن نویسنده

در این مقاله با ویروس آدنوویروس آشنا شدیم ، دانستیم که در دو نوع cav-1 عامل هپاتیت عفونی سگها و cav-2 عامل بیماری کنل کاف وجود داره و هر کدام از این ویروس ها پس از ورود به بدن حیوان از چه طریقی منتشر میشوند و ابتدا در کدام بخش ها تکثیر میشوند، همچنین علائم بیماری در هر دو نوع آدنوویروس را با هم بررسی کردیم حالا میدانیم با دیدن چه علائمی لازمه هر چه سریع تر به دامپزشک مراجعه کنیم، در کنار این موارد راه های پیشگیری از ابتدای سگ به آدنوویروس که واکسیناسیون منظم حیوان و نظافت محیط بود را یاد گرفتیم، راه های درمان  را نیز مفصل بهتون گفتم، اگر هر کجای این مقاله سوالی داشتین یا علائمی در سگ خودتون دیدین که ما میتونستیم کمکتون کنیم کافیه تو بخش دیدگاه ها برامون بنویسید، ما در پت لینک کنار شما هستیم تا مسئولیت بزرگ نگهداری از حیوانات را با هم ساده تر کنیم، عشق نگاه مهربان حیوانات به ما جانی تازه میدهد، به امید سلامتی تک تک حیواناتمان.