فحل گربه چیست و چه کارهایی برای گربه فحل شده کنیم

فحل یا فحلی گربه یعنی چی؟ برای آرام کردن گربه فحل شده جکار کنیم ؟ سن فحل شدن گربه ماده چیست؟ اگر توام مثل من یه بچه گربه ی بامزه داری حتما برات سوال پیش میاد که آیا گربه هم پریود میشه؟ فحل گربه همون پریوده یا نه !؟ باهام همراه باش تا صفر تا صد فحلی گربه رو با هم یاد بگیریم. «فحل» در گربه‌های ماده یعنی آمادگی جنسی برای جفت‌گیری اما نکته ی مهم اینجاس که در زمان فحلی، گربه ماده تخمک‌گذاری نمی‌کنه چون تخمک گذاری گربه ها از نوع القایی که در ادامه کامل متوجه خواهید شد و زمانی تخمک گذاری انجام میشه که جفت‌گیری کنه (به این حالت می‌گویند induced ovulator)

✅فحل گربه از نظر علمی و پزشکی 

✅مراحل چرخه فحلی (Phases of the Estrous Cycle)

✅ویژگی علمی تخمک گذاری در گربه‌ها

✅آمپول فحلی گربه چیه و چرا استفاده میشه؟

✅آیا فحل گربه همون پریودی گربه است ؟ 

✅از کجا بفهمیم گربه‌مون فحل شده؟

✅علائم فحل شدن گربه ماده:

✅گربه از چند ماهگی فحل میشه؟

✅فحل گربه چقدر طول میکشه؟

✅گربه هر چند وقت یکبار آماده جفتگیری میشه؟ 

✅چگونه گربه ماده فحل شده را آرام کنیم ؟ 

✅روش‌های مؤثر برای آرام کردن گربه فحل:

✅آیا گربه پریود می‌شود؟

✅قرص ضد فحلی گربه چیه ؟ 

✅علت خونریزی گربه ماده چیست؟ 

✅آیا گربه نر هم فحل میشه؟

فحل گربه از نظر علمی و پزشکی 

توضیح علمی و پزشکی فحل گربه ماده را در ادامه با هم بخوانیم: 

🔬 تعریف علمی فحل گربه (Cat Estrus)

فحل در گربه ماده (Estrus in Female Cats) به مرحله‌ای از چرخه فحلی (Estrous Cycle) گفته می‌شود که گربه از نظر هورمونی (Hormonal) و رفتاری (Behavioral) برای جفت‌گیری (Mating) آماده است.

مراحل چرخه فحلی (Phases of the Estrous Cycle)

چرخه فحلی گربه معمولاً از ۴ مرحله تشکیل می‌شود:

1. پیش‌فحلی (Proestrus)
   در این مرحله، سطح هورمون استروژن (Estrogen hormone) شروع به افزایش می‌کند. ۱ تا ۲ روز زمان میبره، گربه رفتار محبت‌آمیز بیشتری نشان می‌دهد، ولی هنوز اجازه جفت‌گیری نمی‌دهد.

2. فحلی (Estrus)
   در این زمان گربه کاملاً آماده جفت‌گیری است.۴ تا ۶ روز زمان میبره، تخمدان‌ها (Ovaries) فعال می‌شوند و رحم (Uterus) برای لقاح (Fertilization) آماده می‌شود.
   گربه رفتارهایی مثل غلت زدن (Rolling)، بلند کردن دم (Tail raising) و ناله‌های مداوم (Vocalization) از خود نشان می‌دهد.

3. میان‌فحلی یا بین‌چرخه‌ای (Interestrus)
   اگر جفت‌گیری انجام نشود، سطح استروژن پایین می‌آید و گربه برای مدتی کوتاه (معمولاً چند روز) آرام می‌شود، تا زمانی که دوباره وارد فحل بعدی شود. 

   مرحله مت استروس یا دی‌ایستروس (Metestrus/Diestrus) – حدود ۱ تا ۲ هفته

   اگر جفت‌گیری نکرده باشد، به‌تدریج علائم فروکش می‌کند.

   اگر جفت‌گیری کرده ولی باردار نشده باشد، ممکن است وارد فحلی کاذب یا بارداری کاذب در گربه ها شود.

4. بی‌فحلی یا غیرفعال (Anestrus)
   این مرحله معمولاً در فصل‌های سردتر یا زمانی که نور روز کم است اتفاق می‌افتد، و در آن فعالیت تخمدان‌ها متوقف می‌شود.

ویژگی علمی تخمک گذاری گربه‌ها

گربه‌ها از نوع تخمک‌گذار القایی (Induced Ovulators) هستند، یعنی تخمک‌گذاری (Ovulation) فقط زمانی رخ می‌دهد که جفت‌گیری صورت گیرد.در هنگام تحریک فیزیکی گردن گربه ماده توسط گربه نر، سیگنالی به مغز ارسال می‌شود تا هورمون LH (Luteinizing Hormone) ترشح شود و تخمک آزاد گردد.

 دیدگاه دامپزشکی (Veterinary Perspective)

فحل شدن یک فرآیند طبیعی و سالم است، اما اگر گربه ماده به طور مکرر فحل شود و جفت‌گیری نکند (Unmated Heat)، ممکن است دچار مشکلاتی مانند:

• کیست تخمدان (Ovarian Cyst)

• عفونت رحم یا پیومترا (Pyometra) 

• رفتارهای پر استرس و بی‌قراری (Stress-related Behaviors)

برای پیشگیری از این مشکلات، دامپزشکان معمولاً یکی از دو روش زیر را توصیه می‌کنند:

1. عقیم‌سازی (Spaying / Ovariohysterectomy) به معنی حذف تخمدان و رحم.

2. تزریق داروهای ضد فحلی (Anti-estrus Hormonal Injections)  مثل آمپول ضد فحلی که فقط در موارد خاص و موقتی استفاده میشود. 

💉 آمپول فحلی گربه چیه و چرا استفاده میشه؟

آمپول فحلی (یا هورمون القاکننده فحلی) معمولاً شامل هورمون استروژن یا پروژسترون است.

کاربرد آمپول فحلی برای تحریک گربه ماده برای فحل شدن یا همون آماده شدن گربه برای جفتگیریه (زمانی که گربه دیر فحل می‌شود یا برای جفت‌گیری برنامه‌ریزی‌ شده باشه).

در برخی موارد، برای تنظیم سیکل فحلی هم از این آمپول استفاده می‌شود.

❌ اما استفاده ازش به هیچ وجه توصیه نمی‌شود مگر تحت نظر دامپزشک، چون:

خیلی امکان داره باعث عفونت رحم (پیومتر) یا اختلالات هورمونی شود.

استفاده زیاد و نادرست  باعث ناباروری دائمی گربه شود.

آیا فحل گربه همون پریودی گربه است ؟ 

نه، فحل گربه با پریود (قاعدگی) فرق داره، هرچند خیلی‌ها اشتباهی فکر می‌کنن یکی هستن. در واقع، گربه‌ها پریود نمی‌شن مثل انسان، سگ یا بعضی پستانداران دیگه.

در دوران فحل، گربه ماده آماده جفت‌گیری و باروری میشه، اما خون‌ریزی نداره و رحمش مثل پریود انسان لایه‌برداری نمی‌کنه. در عوض، تغییراتش بیشتر هورمونی و رفتاری هست که در ادامه رفتارهای فحلی گربه ها رو کامل بهتون میگم. 

🐱 از کجا بفهمیم گربه‌مون فحل شده؟

وقتی گربه ماده وارد فحلی می‌شود، رفتار و حالت بدنش کاملاً تغییر می‌کند و علائم واضحی دارد:

علائم فحل شدن گربه ماده:

1. ناله‌ها و صداهای مکرر (شبیه گریه یا جیغ ملایم) مخصوصاً شب‌ها که این صداها یکی از مهمترین نشانه های فحل شدن گربه ماده است و کمی هم آزاردهنده است و یه جورایی آدما دلشون برای گربه طفلی میسوزه. 

2. چرخیدن روی زمین و مالیدن بدن به اشیاء یا انسان‌ها

3. بلند کردن قسمت عقب بدن وقتی لمسش می‌کنی (حالت جفت‌گیری) که به خاطر ترشح هورمن هایی در زمان لمسه.

4. دمش را به یک طرف می‌چرخاند

5. بی‌قراری و بی‌اشتهایی موقت

6. افزایش لیسیدن ناحیه تناسلی

7. در بعضی موارد ترشحات کم‌رنگ یا شفاف از واژن 

📌 نکته: گربه ماده خونریزی مثل انسان یا سگ ندارد. بنابراین چیزی شبیه پریود نمی‌بینی.

گربه از چند ماهگی فحل میشه؟

گربه‌ ماده معمولاً از ۵ تا ۹ ماهگی وارد اولین دورهٔ فحل (First Estrus) می‌شود و یک گربه بالغ به حساب میاد، اما زمان دقیقش به چند عامل بستگی دارد:

🧬 عوامل مؤثر بر زمان فحل شدن:

1. نژاد (Breed):

   • نژادهای کوتاه‌مو مثل Siamese و Burmese معمولاً زودتر (حدود ۴ تا ۵ ماهگی) فحل می‌شن.

   • نژادهای بلندمو مثل Persian ممکنه دیرتر (حدود ۸ تا ۱۰ ماهگی) فحل بشن.

2. فصل و نور محیط (Season and Photoperiod):

   گربه‌ها حیوانات فصلی چندفحلی (Seasonally Polyestrous) هستن، یعنی در فصل‌هایی با نور روز زیاد (مثل بهار و تابستان) بیشتر فحل می‌شن.

   نور خورشید باعث افزایش هورمون GnRH (Gonadotropin-Releasing Hormone) میشه که شروع چرخه فحلی رو تحریک می‌کنه.

3. وضعیت تغذیه و سلامت (Nutrition and Health):

   گربه‌هایی که تغذیه مناسب دارن و از نظر وزنی سالم هستن، زودتر به بلوغ جنسی (Sexual Maturity) می‌رسن.

4. حضور گربه‌های نر (Presence of Males):

   بوی و رفتار گربه نر می‌تونه باعث تحریک زودتر فحل شدن (Induced Early Estrus) در گربه ماده بشه.

فحل گربه چقدر طول میکشد ؟

دوره ی فحلی گربه موقتی است و بین ۶ تا ۸ روز گربه رفتارهای فحلی از خودش نشون میده؛ روزهای اول این دوره علائم فحلی شدید تر و در روزهای پایانی این علائم و رفتارهای جفتگیری کاهش پیدا میکنه. پس از اتمام دوره جفت گیری گربمون دوباره رفتارهای عادی داره و اگر عقیم سازی رو انجام ندیم مجدد ۲ تا ۶ هفته دیگه فحل میشه. 

گربه هر چند وقت یکبار آماده جفتگیری میشه؟ 

گربه های ماده ای که در زمان فحلی جفت گیری کنند و باردار شوند تا پایان دوره بارداری و زایمان و مدتی پس از اون فحل نمیشوند. به طور کلی اگر گربه ماده باردار نشود و بالغ باشد هر ۲ تا ۶ هفته یکبار فحلی اتفاق میوفته که بدنشون آماده جفت گیریه

در فصل‌های پرنور (بهار و تابستان) بیشتر فعال‌اند، چون نور روی هورمون‌ها اثر دارد.

اگر جفت‌گیری کنند و باردار نشوند، معمولاً بعد از حدود ۲ هفته دوباره فحل می‌شوند.

چگونه گربه ماده فحل شده را آرام کنیم ؟ 

در طبیعت گربه فحل نیازی به کمک ما انسان ها نداره، فحل میشه، با جفت‌گیری علائم فحلی از بین میره، دوره بارداری رو سپری میکنه و تمام گربه به شرایط عادی زندگی خودش برمیگرده اما در رابطه با گربه های خانگی شرایط متفاوته، ما با تغییرات هورمنی شدید رو به رو هستیم که لازمه تو این مدت کنارش باشیم‌، از آنجایی که به راحتی نمیتونن بیرون برن و نیاز به جفت‌گیری خودشون رو برآورده کنند گربه شروع به بی قراری میکنه در چنین شرایطی ما لازمه کارهایی که در ادامه میگم را انجام بدیم تا گربه عزیزمون به راحتترین شکل ممکن این دوران را سپری کنه. 

🩷 روش‌های مؤثر برای آرام کردن گربه فحل:

۱-محیطی آرام و بدون تحریک ایجاد کن  صدای بلند، نور زیاد یا حضور گربه نر باعث تشدید فحلی گربه ماده می‌شه. گربه را در اتاقی ساکت با نور ملایم نگه دار تا آرام‌تر شود. 

۲-محبت و نوازش ملایم  برخی گربه‌ها وقتی نوازش می‌شوند مخصوصاً در ناحیه سر و گردن، کمی آرام می‌گیرند. میتوانیم نوازش را با برس های مخصوص گربه که از پت شاپ های معتبر تهیه کردی انجام بدی اما نکته مهم اینجاس که اگر هنگام لمس، گربه ات بی‌قراری کرد یا تهاجمی شد، لطفا اصرار به نوازش نداشته باش و رهایش کن. 

۳-دما و استراحت : معمولا در گربه ای فحل شده ترجیح میده یه جای آروم و دنج استراحت کنه، جای گربه ات رو به یه جای دنج تغییر بده و یک پتوی نرم و گرم برایش بگذار. گرما باعث آرامش عضلات و کاهش بی‌قراری می‌شود. 

۴-پخش رایحه‌های آرام‌بخش  اسپری یا دیفیوزرهای مخصوص گربه‌ها مثل Feliway (حاوی فرومون آرام‌کننده) بسیار مؤثرند و حس امنیت ایجاد می‌کنند، حتما از پت شاپ های معتبر تهیه کن. 

ما در پت لینک برای هر شهر لیست منحصر به فرد خودش رو ایجاد کردیم مثل پت شاپ های اصفهان، پت شاپ های شبراز ، فروشگاه های حیوانات مشهد و ... در هر کجای ایران هستی میتونی با چند کلیک ساده نزدیک ترین پت شاپ به خودت رو پیدا کنی. 

۵-بازی و تخلیه انرژی  با اسباب‌بازی‌هایی مثل توپ، لیزر یا پر تمرینش بده تا ذهنش مشغول شود و از تمرکز روی رفتارهای فحلی کم شود، گربه ها طبیعتشون بازیگوشه اگر بلد باشی چطور باهاش بازی کنی میتونی ذهنشو از رفتارهای فحلی ک جفت گیری رها کنی.

۶-عدم تماس با گربه‌های نر  : بوی گربه نر یا صدایش می‌تواند شدت فحلی را زیاد کند. اگر در خانه یا محله گربه نر هست، تا حد ممکن از او دور نگهش دار، شنیدن صداش و یا استنشاق بوی اون گربه نر میتونه گربه ماده فحل شده رو بی قرار تر کنه. 

۷-در صورت تکرار زیاد، عقیم‌سازی گزینه‌ای دائمی است  اگر فحلی‌ها زیاد تکرار می‌شود یا باعث استرس گربه می‌گردد، عقیم‌سازی بهترین و مطمئن‌ترین راه‌حل بلندمدت است. این کار علاوه بر آرامش، از بیماری‌های رحم و پستان در گربه ها هم پیشگیری می‌کند. 

🩸 آیا گربه پریود می‌شود؟

نه، گربه‌ها پریود به معنی خونریزی ماهانه ندارند.اما سیکل فحلی (چرخه جنسی) دارند که معمولاً هر ۲ تا ۳ هفته تکرار می‌شود اگر جفت‌گیری نکند.

قرص ضد فحلی گربه چیه ؟ 

یک قرص هورمونی که برای به تعویق انداختن و کنترل رفتار جنسی گربه ماده و نر استفاده میشه اما این قرص حتما لازمه تحت نظر دامپزشک به گربه داده بشه، چون عوارضی مثل افزایش وزن، کاهش اشتها،کم خونی گربه، سرطان سینه در گربه و... دارد

علت خونریزی گربه ماده چیست؟ 

همانطور که گفته شد گربه های ماده در زمان فحلی مثل سگها و انسان ها نیستن و فقط از نظر رفتاری تغییراتی را مشاهده میکنید اما خونریزی در گربه های ماده میتونه نشان از بیماری هایی باشه مثل پیومترا ( عفونت رحم ) که جزو بیماری های حدی و خطرناک حیوانات محسوب میشود یا ممکنه ادرار خونی و کدر داشته باشه که میتونه مشکل عفونت ادرار در گربه باشه.

آیا گربه نر هم فحل میشه؟

فحلی در گربه های نر نداریم، در گربه نر، «فحل بودن» یعنی آمادگی برای جفت‌گیری و معمولاً دائمی است، یعنی گربه نر در تمام طول سال از نظر جنسی فعال و همیشه آماده جفت‌گیریه 😉، مگر اینکه عقیم سازی گربه انجام شده باشه یا در شرایط خاصی مثل بیماری باشه و  یا تغذیه مناسبی نداشته باشه پس گربه های نر برخلاف گربه ماده، بدنشون چرخه‌ی خاصی از فحل و استراحت نداره! ولی در گربه های ماده ما چرخه ی فحل رو داریم که در ادامه توضیح دادم.