اگر سگ شما سرفه خشک میکند، ممکن است به کنل کاف (سرفه لانه ای) مبتلا شده باشد. این بیماری واگیردار در مکانهایی مثل پانسیون سگها به راحتی منتقل میشود. در این راهنما، تمام نکات پیشگیری و درمان را بررسی میکنیم.
علائم کنل کاف در سگها
- سرفه خشک و خروسکی (مثل صدای خروس)
- آبریزش بینی و چشم
- بیحالی و کاهش اشتها
- تب خفیف (در موارد پیشرفته)
اگر سگ شما تنفس سریع یا کبودی لثه دارد، فوراً به دامپزشکی هایی که متخصص حیوانات فعالیت دارند مراجعه کنید.

دلایل اصلی بیماری کنل کاف در سگها
کنل کاف عمدتاً توسط ترکیب باکتریها و ویروسها ایجاد میشود که مهمترین آنها شامل:
- باکتری Bordetella bronchiseptica (عامل ۸۰٪ موارد)
- ویروس پاراآنفلوانزا
- آدنوویروس سگها
- ویروس دیستمپر
این عوامل معمولاً در محیطهای پرتراکم مانند پانسیونها، پارکهای سگ و آرایشگاههای حیوانات از طریق ذرات تنفسی یا تماس با سطوح آلوده منتقل میشوند. عوامل تشدیدکننده بیماری شامل:
نکته : اگر سگ شما هم از بیماری آسم رنج میبره لازمه در رابطه با مشکلات تنفسی سگها و آسم سگ که قبلا در موردش باهاتون صحبت کردم اطلاعات کافی داشته باشید.
- استرس ناشی از تغییر محیط
- سیستم ایمنی ضعیف
- هوای سرد و خشک
- آلودگی هوا
نکته کلیدی: واکسیناسیون منظم (خصوصاً واکسن بوردتلا) میتواند از ۹۰٪ موارد شدید بیماری جلوگیری کند، قبلا در رابطه با جدول زمانبدی واکسیناسیون سگ براتون نوشته ایم میتونید از این راهنما استفاده کنید.
پانسیونها و خطر انتقال کنل کاف
- کنل کاف به راحتی در مکانهای عمومی مثل پانسیون سگها منتقل میشه. دلایل اصلی اینه که:
- سگهای زیادی در یک فضای محدود نگهداری میشن
- از ظروف آب و غذا و اسباببازی مشترک استفاده میشه
- تهویه هوا اغلب مناسبه نیست
- استرس محیط سیستم ایمنی سگ رو ضعیف میکنه

چطور پانسیون امن انتخاب کنیم؟
1. حتماً مطمئن بشین همه سگهای دیگه واکسینه شدن، اگر تو واکسینه کردن و گواهی سلامت حیوانتون سخت گیری میشه لازمه خوشحال باشین چون برای بقیه هم همینطوره!
2. پانسیون باید روزانه ضدعفونی بشه
3. از پانسیونهای خیلی شلوغ دوری کنین
4. بخش قرنطینه برای سگهای بیمار داشته باشه
5. قبل از سپردن سگتون حتماً از پانسیون بازدید کنین
درمان کنل کاف
در ادامه چند راه خانگی برای کاهش علائم بیماری کنل کاف معرفی میکنیم ولی این رو بدونید که این روشها به هیچ عنوان جایگزین مراجعه به دامپزشک و درمان داروییی را نمی باشد.
درمان خانگی سرفه سگ
- عسل و آب ولرم: نصف قاشق عسل + آب گرم (روزی ۲ بار)
- بخور اکالیپتوس: ۲ قطره روغن در دستگاه بخور
- استراحت مطلق: حداقل ۱ هفته
- درمان دارویی
- آنتی بیوتیک برای سگ (با تجویز دامپزشک)
- شربت ضدسرفه مخصوص سگ
پیشگیری از کنل کاف
برای پیشگیری از ابتلای سگ به بیماریهای تنفسی و کنل کاف موارد زیر را رعایت کنید.
1- واکسیناسیون سالانه (واکسن بوردتلا)
2- پرهیز از پانسیونهای غیربهداشتی
3- تقویت سیستم ایمنی با استفاده از غذای باکیفیت

سوالات متداول
هزینه درمان کنل کاف چقدر است؟
بین 500,000 تا 2,000,000 تومان (بسته به شدت بیماری)
آیا کنل کاف به انسان منتقل میشود؟
خیر، اما افراد با سیستم ایمنی ضعیف باید احتیاط کنند.
کنل کاف چقدر طول میکشد تا بهبود یابد؟
موارد خفیف: 1-2 هفته
موارد شدید: 3-4 هفته (نیاز به درمان دارویی دارد)
نکته: سگهای مسن یا توله ها ممکن است مدت بیشتری نیاز به استراحت داشته باشند
آیا کنل کاف میتواند کشنده باشد؟
- در سگهای سالم معمولاً خیر
- در موارد نادر ممکن است منجر به ذاتالریه شود
- سگهای با سیستم ایمنی ضعیف در خطر بیشتری هستن
بهترین واکسن برای پیشگیری کدام است؟
واکسن Bordetella bronchiseptica (به سه شکل موجود است):
- تزریقی (هر 6-12 ماه)
- اسپری بینی (هر 12 ماه)
- خوراکی (هر 12 ماه)
هزینه تقریبی در ایران 300 هزار تومان
آیا میتوانم سگم را هنگام بیماری کنل کاف به پارک ببرم؟
به هیچ عنوان توصیه نمیشود
حداقل 2 هفته پس از قطع کامل علائم صبر کنید
بیماری بسیار مسری است و به دیگر سگها سرایت میکند
تفاوت کنل کاف با سرفه معمولی چیست؟
ویژگی
|
کنل کاف
|
سرفه معمولی
|
مدت زمان
|
1-3 هفته
|
2-5 روز
|
علائم
|
سرفه خشک، تب، بیحالی
|
سرفه مرطوب، بدون تب
|
سرایت
|
بسیار مسری
|
کم مسری
|
چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کنم؟
اگر سگ شما هر یک از این علائم هشداردهنده را نشان داد، بلافاصله به دامپزشک مراجعه کنید:
1-علائم تنفسی خطرناک
تنفس سریع یا نفس نفس زدن غیرعادی
کبودی لثه یا زبان (نشانه کمبود اکسیژن)
خس خس سینه یا صداهای غیرطبیعی هنگام تنفس
2-علائم عمومی حاد
بیحالی شدید (عدم واکنش به صدا یا محیط)
استفراغ مکرر (بیش از ۲ بار در روز)
امتناع از خوردن و نوشیدن بیش از ۲۴ ساعت
3- علائم عفونت پیشرفته
ترشحات چرکی از بینی یا چشم
تب بالا (دمای بالای ۳۹.۵ درجه سانتیگراد)
سرفه های خونی یا مخاط خونی
4- گروه های پرخطر
اگر سگ شما یکی از شرایط زیر را دارد، حتی با علائم خفیف به دامپزشک مراجعه کنید:
توله سگهای زیر ۶ ماه
سگهای مسن یا مبتلا به بیماریهای مزمن (مثل دیابت)
سگهای واکسینه نشده
📌 نکته کلیدی
"اگر شک دارید، همیشه مراجعه به دامپزشک را در اولویت قرار دهید. کنل کاف در مراحل اولیه به راحتی درمان میشود، اما اگر به ذات الریه تبدیل شود، خطرناک خواهد بود."

آیا کنل کاف در تمام نژادهای سگ یکسان ظاهر میشود؟
- نژادهای کوچک (مثل پومرانیان، چیواوا): علائم شدیدتر
- نژادهای پوزه کوتاه (بولداگ، پاگ): مشکلات تنفسی بیشتر
- نژادهای بزرگ (ژرمن شپرد، گلدن رتریور): معمولاً علائم خفیف تر
آیا میتوان از داروهای انسانی برای درمان استفاده کرد؟
خیر به هیچ عنوان دوز داروهای انسانی برای حیوانات کاملا متفاوت است و برای مثال هرگز بدون تجویز دامپزشک از این داروها استفاده نکنید:
- استامینوفن (سمی برای سگها)
- ایبوپروفن (خطر خونریزی معده)
- شربتهای ضدسرفه انسانی (ممکن است حاوی مواد خطرناک باشند)
بهترین غذا برای سگ مبتلا به کنل کاف چیست؟
زمانی سگ به کنل کاف مبتلا میشود بدنش ضعیف میشه و لازمه رژیم مناسبی اعم از موارد زیر را رعایت کنیم:
- غذاهای نرم و گرم (مثل مرغ پخته + برنج)
- وعده های کوچک و متعدد (4-5 بار در روز)
- مقدار زیاد آب تازه
- مکملهای تقویت سیستم ایمنی (با مشورت دامپزشک)
آیا استرس در تشدید بیماری نقش دارد؟
بله، استرس باعث، تضعیف سیستم ایمنی و طولانیتر شدن دوره درمان در نتیجه افزایش احتمال عود بیماری میشود
راهکارهای کاهش استرس:
تفاوت کنل کاف با دیستمپر چیست؟
مشخصات
|
کنل کاف
|
دیستمپر
|
عامل بیماری
|
باکتری/ویروس
|
ویروس
|
علائم اصلی
|
سرفه، عطسه
|
تب، ترشحات چشم، علائم عصبی
|
میزان کشندگی
|
کم
|
بالا
|
واکسن
|
دارد
|
دارد
|
آیا سگ واکسینه شده هم ممکن است بیمار شود؟
بله، اما کمی متفاوت تر :
- علائم خفیفتر خواهد بود
- دوره بیماری کوتاهتر است
- احتمال عوارض کمتر میشود
در سفر چه نکاتی را رعایت کنم؟
همراه داشتن کارت واکسن
اجتناب از پانسیونهای شلوغ
همراه داشتن وسایل شخصی سگ (ظرف غذا، اسباب بازی)
مشورت با دامپزشک قبل از سفر
آیا از دستگاه بخور سرد استفاده کنم یا گرم؟
بخور سرد بهتر است چون التهاب را کاهش میدهد، خطر سوختگی نداردو برای سگها راحتتر است.
بعد از بهبودی چه مراقبتهایی لازم است؟
استراحت سگ را برای 1 هفته دیگر ادامه دهید، تغذیه مقوی را برای سگ درنظر گرفته و از محلهای پر ریسک به مدت 1 ماه پرهیز کنید. ویزیت مرتب توسط دامپزشگ انجام شود تا ازز روند صحیح درمان اطمینان حاصل کنید.
چگونه از ابتلای سگهای دیگر خانه جلوگیری کنم؟
- جداسازی سگ بیمار (حداقل 2 متر فاصله)
- ضدعفونی روزانه محیط
- شستشوی دست پس از تماس
- استفاده از ظروف جداگانه
🚑 اقدامات اورژانسی قبل از مراجعه به دامپزشک
سگ را در محیط آرام و گرم قرار دهید. از استرس دادن به او خودداری کنید (مثلاً بغل کردن مداوم) و میزان آب مصرفی را ثبت کنید.
یک مورد واقعی: درمان کنل کاف در یک سگ ژرمن شپرد
ادی، یک سگ ماده ژرمن شپرد ۳ ساله با وزن ۳۲ کیلوگرم، در تاریخ ۱۵ مرداد ۱۴۰۳ به کلینیک دامپزشکی مراجعه کرد. پنج روز قبل از مراجعت از یک پانسیون سگ، علائم بیماری در او ظاهر شده بود. صاحبش گزارش داد که بادی سرفه های خشک و صدای خروس مانند دارد، بیحال شده و اشتهایش کاهش یافته است. هنگام معاینه، دمای بدنش ۳۹.۲ درجه بود که نشاندهنده تب خفیف بود.

در معاینه با گوشی پزشکی، صدای خسخس در ریه هایش شنیده میشد. تست PCR برای تشخیص دقیق انجام شد که نتیجه آن مثبت بود و وجود باکتری Bordetella bronchiseptica را تأیید کرد. عکس رادیوگرافی هم التهاب خفیف در نای (تراکئیت) را نشان داد.
برای درمان بادی، ابتدا آنتیبیوتیک داکسیسایکلین به مدت ۱۰ روز تجویز شد. همچنین یک شربت ضدسرفه حاوی عسل و گایافنزین برای کاهش التهاب گلو و تسکین سرفههایش داده شد. برای کمک به بهبودی سریعتر، رژیم غذایی نرم شامل مرغ پخته، برنج و کدو تنبل توصیه شد تا بلعیدن برایش راحتتر باشد. علاوه بر این، روزی دو بار از بخور سرد با اکالیپتوس استفاده میکرد تا مجاری تنفسی اش باز شود.
بادی به مدت دو هفته قرنطینه شد تا از انتقال بیماری به سایر سگهای خانه جلوگیری شود. خوشبختانه، روند بهبودی او خوب پیش رفت. تا روز سوم، سرفه هایش کمتر شد و اشتهایش برگشت. در روز هفتم، تبش کاملاً قطع شده بود و انرژی بیشتری داشت. و تا پایان روز چهاردهم، همه علائم بیماری از بین رفته بود و بادی به حالت عادی برگشت.
این کیس نشان دهنده اهمیت تشخیص سریع و درمان به موقع کنل کاف است. انجام تست PCR به ما کمک کرد تا قبل از پیشرفت بیماری، عامل دقیق آن را شناسایی کنیم. استفاده از عسل در شربت ضدسرفه هم به کاهش التهاب گلو کمک زیادی کرد. همچنین، قرنطینه دقیق بادی باعث شد سایر سگهای خانه بیمار نشوند.
به صاحبان سگها توصیه میشود اگر حیوانشان پس از بازگشت از پانسیون یا تماس با سگهای دیگر دچار سرفه شد، فوراً به دامپزشک مراجعه کنند. واکسیناسیون سالانه علیه بوردتلا هم میتواند از ابتلای سگها به این بیماری جلوگیری کند.
این پروتکل درمانی براساس راهنمای WSAVA 2024 و مطالعات دانشگاه کرنل روی عفونتهای تنفسی سگها طراحی شده بود، برای آشنایی با رایج ترین بیماری های عفونی در سگ ها میتوانید مقاله لینک شده را مطالعه کنید.