عفونت چشم سگ یکی از مشکلات شایع چشمی است که بسیاری از صاحبان حیوانات خانگی حداقل یکبار با آن مواجه میشوند. قبلا در رابطه با بیماری های رایج چشمی سگ ها صحبت کردیم ،قرمزی چشم، ترشحات غیرطبیعی، پلک زدن بیش از حد یا مالش مداوم چشم در سگها میتواند نشانههایی باشد که نگرانی صاحب سگ را بهدنبال دارد. در چنین شرایطی، این سؤال رایج مطرح میشود که آیا درمان عفونت چشم سگ در خانه امکانپذیر است یا حتماً باید به دامپزشک مراجعه کرد؟
آیا درمان عفونت چشم سگ در خانه امکانپذیر است
واقعیت این است که برخی از عفونتهای خفیف چشمی در سگها را میتوان با مراقبتهای صحیح و اصولی در خانه کنترل کرد، اما تشخیص درست شدت عفونت و آگاهی از روشهای ایمن درمان خانگی اهمیت بسیار زیادی دارد. استفاده نادرست از داروها یا بیتوجهی به علائم هشداردهنده میتواند باعث تشدید عفونت و حتی آسیب جدی به بینایی سگ شود.
در این مقاله بهصورت علمی و کاربردی توضیح میدهیم که چه زمانی درمان خانگی عفونت چشم سگ قابل انجام است، چه روشهایی ایمن و موثر هستند و در چه شرایطی مراجعه فوری به دامپزشک ضروری است؟ هدف این راهنما، کمک به شما برای مراقبت آگاهانه از سلامت چشم سگتان بدون ایجاد خطر یا تأخیر در درمان تخصصی است.
علائم عفونت چشم سگ
عفونت چشم در سگها معمولا ناشی از باکتری، ویروس یا حساسیت است و شناسایی زودهنگام آن برای جلوگیری از آسیب دائمی به بینایی حیوان بسیار مهم است، اگر هنوز با آلرژی سگ آشنایی نداری حتما این صفحه را بخوان " آلرژی سگ "
شایعترین علائم عفونت چشم سگ
- تغییر رنگ و ترشحات: ترشحات غلیظ چشم سگ به رنگهای زرد، سبز یا خاکستری نشانه بارز عفونت باکتریایی است. ترشحات شفاف یا آبکی معمولا نشانه حساسیت است.
- قرمزی و التهاب: قرمز شدن سفیدی چشم یا بافت صورتی اطراف پلک (ملتحمه) و همچنین تورم پلکها نیز از علائم عفونت چشم حیوان است.
- پلکزدن زیاد : یکی از نشانه های عفونت چشم در سگها نیز پلک زدن های پشت هم است
- تغییر در رفتار چشم: پلک زدن مکرر، نیمهباز نگه داشتن چشم (تنگ کردن چشم) و حساسیت شدید به نور.
- خارش و درد: سگ ممکن است به طور مداوم چشم خود را با پنجه بمالد یا صورتش را به فرش و مبل بکشد.
- تغییرات ظاهری: کدر شدن سطح چشم یا تغییر در شفافیت قرنیه.
- چسبندگی پلکها: به ویژه پس از بیدار شدن از خواب، ممکن است پلکها به دلیل ترشحات خشک شده به هم بچسبند.
نکته مهم: اگر سگ علائمی مثل خارج شدن خون از چشم، کدر شدن ناگهانی یا درد شدید ( که از بسته نگه داشتن کامل چشم مشخص است) دارد، این یک وضعیت اورژانسی است و باید فوراً به دامپزشک مراجعه کنید. برای معاینه دقیق و دریافت داروی مناسب، میتوانید از سامانه جستجوی دامپزشکی استفاده کنید.
درمان عفونت چشم سگ در خانه
درمان عفونت چشم سگ در خانه فقط برای موارد بسیار خفیف و پس از مشاوره با دامپزشک توصیه میشود. اقدامات خانگی عمدتاً بر کاهش علائم و تمیز نگه داشتن ناحیه چشم تمرکز دارند، نه درمان قطعی عفونتهای جدی.
چه زمانی باید فوراً به دامپزشک مراجعه کرد؟
چشمها اندامهای حساسی هستند و عفونتها میتوانند به سرعت پیشرفت کنند و منجر به آسیب دائمی شوند. اگر علائم زیر را مشاهده کردید، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید:
- ترشحات غلیظ، زرد یا سبز رنگ
- قرمزی و تورم شدید
- درد شدید (مانند بسته نگه داشتن کامل چشم یا مالش مداوم آن)
- کدر شدن یا تغییر رنگ سطح چشم
- عدم بهبودی علائم خفیف پس از ۲۴ ساعت مراقبت خانگی
آیا واقعاً میتوان عفونت چشم سگ را در خانه درمان کرد؟
درمان عفونت چشم سگها در خانه فقط در شرایط خاص و محدود امکانپذیر است و نباید برای همه موارد این راه کار را به عنوان یک راه کار اصلی در نظر بگیریم، برخی از التهابها و عفونتهای خفیف چشمی سگها که خیلی جدی نیستند، مثل تحریک خفیف ناشی از گردوغبار، آلرژی یا تماس کوتاهمدت با مواد محرک، در بیشتر مواقع با مراقبتهای اصولی خانگی بهبود پیدا میکنند.
اگر ترشحات چشم شفاف یا کمی آبکی باشد، قرمزی خفیف بوده و سگ دچار درد شدید، بیقراری، کاهش بینایی یا تورم واضح چشم نباشد، میتوان برای مدت کوتاهی درمان خانگی را تحت نظر یک دامپزشک انجام داد. در این موارد، تمیز نگه داشتن چشم و جلوگیری از تحریک بیشتر میتواند به روند بهبود کمک کند.
با این حال، باید متوجه باشید که عفونتهای باکتریایی، ویروسی یا قارچی چشم سگها معمولاً نیاز به درمان دارویی تخصصی دارند و درمان خانگی بهتنهایی کافی نیست. ترشحات چرکی زرد یا سبز، بسته نگه داشتن چشم، حساسیت شدید به نور، قرمزی شدید یا بدتر شدن علائم طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت از نشانههایی هستند که مراجعه سریع به دامپزشک را ضروری میکنند.
بهطور خلاصه، درمان خانگی عفونت چشم سگ تنها زمانی ایمن است که علائم خفیف باشند و بهدقت تحت نظر قرار گیرند؛ در غیر این صورت، تأخیر در مراجعه به دامپزشک میتونه سلامت بینایی سگ را به خطر بیندازه.
روشهای خانگی بیخطر (فقط با تایید دامپزشک)
این روشها میتوانند به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی تحت نظر دامپزشک استفاده شوند، بنابراین اول لازمه به دامپزشک مراجعه کنید، بعد از اون میتونید مواردی که در ادامه براتون نوشتم را انجام بدین:
- استفاده از دستمال گرم و تمیز: برای پاک کردن ملایم ترشحات خشک شده اطراف چشم، از یک دستمال نرم و تمیز که با آب گرم مرطوب شده است، استفاده کنید. هر بار از یک قسمت تمیز دستمال استفاده کنید و از پاک کردن مستقیم کره چشم خودداری کنید تا از آسیب احتمالی جلوگیری شود.
- شستشوی ملایم چشم با سرم فیزیولوژی
روش انجام:
· دستهای خود را بهخوبی بشویید.
· از سرم فیزیولوژی استریل (۰.۹٪) استفاده کنید.
· با یک گاز استریل یا پنبه تمیز، ترشحات اطراف چشم را بهآرامی پاک کنید.
· هر چشم را با گاز جداگانه تمیز کنید تا آلودگی منتقل نشود.
دفعات انجام:
۲ تا ۳ بار در روز، بدون ایجاد فشار روی چشم.
- کمپرس چای بابونه یا چای سبز: چای بابونه و چای سبز دارای خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی ملایم هستند.یک چای کیسهای بابونه یا چای سبز را در آب جوش خیس کنید، اجازه دهید کاملاً خنک شود.کیسه چای خنک شده را برای چند دقیقه روی چشم بسته سگ قرار دهید یا با مایع آن یک پارچه تمیز را مرطوب کرده و به عنوان کمپرس استفاده کنید.
استفاده از کمپرس گرم ملایم
کمپرس گرم میتواند به کاهش التهاب و باز شدن مجاری اشکی کمک کند، بهویژه زمانی که ترشحات چشم کمی غلیظ شدهاند.
نحوه استفاده:
· یک پارچه تمیز را با آب ولرم مرطوب کنید.
· پارچه را بهآرامی روی چشم بسته سگ قرار دهید.
· از داغ نبودن کمپرس مطمئن شوید.
مدت زمان:
هر بار ۳ تا ۵ دقیقه، ۱ تا ۲ بار در روز.
استفاده از قطره یا محلول چشمی مخصوص سگ (فقط در صورت توصیه دامپزشک)
برخی قطرههای چشمی ملایم که مخصوص حیوانات هستند، میتوانند در موارد خفیف و غیرچرکی استفاده شوند؛ اما مصرف آنها بدون تشخیص علت عفونت میتواند خطرناک باشد.
⚠ نکته مهم:
هرگز از قطرههای چشم انسان، آنتیبیوتیکها یا داروهای کورتونی بدون تجویز دامپزشک استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است باعث تشدید عفونت یا آسیب به قرنیه شود.
جلوگیری از مالش و خاراندن چشم
مالش چشم توسط سگ میتواند باعث بدتر شدن التهاب و ورود باکتریهای بیشتر به چشم شود.
اقدامات پیشگیرانه:
· در صورت نیاز از قلاده الیزابتی (ایبو) استفاده کنید.
· ناخنهای سگ را کوتاه نگه دارید.
· محیط اطراف سگ را از گردوغبار و مواد محرک پاک نگه دارید.
تمیز نگه داشتن محیط و موی اطراف چشم
موهای بلند اطراف چشم میتوانند باعث تحریک مداوم و تجمع آلودگی شوند.
· موهای اطراف چشم را با دقت کوتاه کنید.
· بستر خواب سگ را تمیز و خشک نگه دارید.
· از تماس چشم با دود، عطر یا مواد شیمیایی جلوگیری کنید.
پایش مداوم علائم
درمان خانگی باید همراه با بررسی روزانه وضعیت چشم باشد.
⏱ اگر پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت:
· ترشحات بیشتر شد
· قرمزی یا تورم افزایش یافت
· سگ چشم خود را باز نگه نمیدارد
باید فوراً درمان خانگی را متوقف کرده و به دامپزشک مراجعه کنید
نکات مهم ایمنی
- هرگز از قطرههای چشمی انسانی بدون تأیید دامپزشک استفاده نکنید، زیرا برخی از مواد تشکیلدهنده آنها میتوانند برای سگها مضر باشند.
- برای جلوگیری از مالش چشم توسط سگ و آسیب بیشتر، ممکن است نیاز به استفاده از قلاده الیزابتی (E-collar یا "گردنبد مخروطی") داشته باشید.
- محیط زندگی سگ را تمیز نگه دارید و از قرار دادن او در محیطهای پر گرد و غبار خودداری کنید.
قطره نفازولین برای چشم سگ میتونیم استفاده کنیم؟
قطره نفازولین (Naphazoline) یک داروی انسانی است بالاتر هم بهتون گفتم ما به هیچ عنوان حق نداریم از داروهای انسانی برای سگها استفاده کنیم و استفاده از قطره نفازولین برای سگها بسیار خطرناکه!!! چرا خطر داره؟
- سمیت و عوارض سیستمیک: نفازولین یک منقبضکننده عروق است. حتی مقدار کمی از آن اگر از طریق مجرای اشکی جذب بدن سگ شود یا سگ آن را ببلعد، میتواند باعث کاهش خطرناک ضربان قلب و کاهش فشار خون حیوان بشه.
- تشدید مشکل: این قطره فقط قرمزی ظاهر چشم را به طور موقت از بین میبرد و علت اصلی (عفونت یا آسیب) را درمان نمیکند. استفاده از آن میتواند علائم بیماریهای جدی مانند گلوکوم (آب سیاه) را بدتر کرده یا تشخیص آنها را به تأخیر بیندازد، قطعا که نمیخواین قرمزی چشم سگ رو موقتا از بین ببرین!!! مثل بعضی وقتایی که انسان ها قرمزی چشمشون رو با این قطره از بین میبرن!!!
- عوارض جانبی: ممکن است باعث تحریک بیشتر، تورم، و در برخی موارد "قرمزی بازگشتی" (شدیدتر شدن قرمزی پس از قطع اثر دارو) شود.
جایگزینهای ایمن:
۱. محلول استریل سالین (نرمال سالین): برای شستشوی گرد و غبار و ترشحات، ایمنترین گزینه است.
۲. قطرههای مخصوص حیوانات: داروهایی مانند کلرامفنیکل یا سیپروفلوکساسین چشمی فقط باید با تجویز دامپزشک مصرف شوند، زیرا نوع آنتیبیوتیک به نوع عفونت بستگی دارد.
توصیه نهایی: هرگز بدون معاینه دامپزشک از قطرههای انسانی (به ویژه نفازولین یا قطرههای کورتوندار مانند دگزامتازون) برای سگ استفاده نکنید، زیرا خطر آسیب دائمی به قرنیه و حتی کوری وجود دارد.