سندرم انسداد مجاری تنفسی براکیسفالیک (BAOS) یک بیماری جدی در سگهایی با پوزههای کوتاه و سر صاف است، BAOS مخفف عبارت انگلیسی Brachycephalic Obstructive Airway Syndrome است، این اصطلاح به مجموعهای از ناهنجاریهای آناتومیکی اشاره دارد که در نژادهای سگ با صورت صاف و پوزه کوتاه (مانند پاگ، بولداگ و فرنچ بولداگ) دیده میشود که این سگها رو در تنبل ترین سگهای دنیا بهتون معرفی کردم، این سندروم باعث مشکلات جدی تنفسی در آنها میگردد.

✅ریشه کلمه براکیسفالیک چیست؟
✅منشا بیماری سندروم براکیسفالیک سگ
✅ناهنجاریهای آناتومیکی اولیه و سندروم براکیسفالیک
✅مشکلات رایج مرتبط با این سیستم تنفسی براکیسفالیک (BAOS)
✅علائم سندرم براکیسفالیک در سگ های پوزه کوتاه
✅نژاد های پوزه کوتاه و احتمال درگیری سندرم براکیسفالیک
✅بولداگ انگلیسی - Bulldog (English Bulldog)
✅بولداگ فرانسوی -French Bulldog
✅پاگ (Pug)
✅بوستون تریر - Boston Terrier
✅باکسر - Boxer
✅مشکلات ناشی از آناتومی براکیسفالیک (پوزه کوتاه)
مشکلات تنفسی، مشکلات چشمی ،پوستی ،مشکلات دندانی ، مشکلات اسکلتی و زایمانی
✅تاریخچه نژادهای سگهای پوزه کوتاه با سندروم براکسیفالیک
✅رایجترین بیماریها و مشکلاتی که از آناتومی پوزه کوتاه ها
✅جراحی اصلاحی سندرم براکیسفالیک (BOAS)
ریشه کلمه براکیسفالیک
کلمه "براکیسفالیک" از کلمات یونانی "brachy" به معنای کوتاه و "cephalic" به معنای سر گرفته شده است، این سگها به دلیل ویژگیهای فیزیکی خاصی که از نظر ژنتیکی در آنها تثبیت شده، بافت نرم بیش از حد در مجاری هوایی خود دارند که منجر به مشکلات تنفسی میشود که در پروسه روند تکاملی اتفاق افتاده و بهتون الان کامل توضیح میدم
منشا بیماری سندروم براکیسفالیک در سگ ها
بالا تر گفتم این بیماری ناشی از عدم تناسب بین رشد استخوانهای جمجمه و بافتهای نرم صورت است، که روند به این صورت است:
1-کوتاه شدن اسکلت صورت: در این نژادها، به دلیل انتخاب نژادی هدفمند در طول سالها، رشد استخوانهای پوزه و صورت (جمجمه قدامی) به شدت کاهش یافته و کوتاه شده است.
2-عدم کاهش متناسب بافت نرم و استخوان: نکته کلیدی اینجاست که در حالی که "ظرف" استخوانی کوچکتر شده است، حجم بافتهای نرم حفره دهان و حلق (مانند کام نرم، زبان، و مخاط بینی) به همان نسبت کاهش پیدا نکرده 😟 !!
3-فشردگی بافت نرم و انسدادمجاری تنفسی سگ: این عدم تناسب منجر به "نسبت اضافی" بافت نرم در یک فضای کوچک و فشرده میشود که این مورد رو در صورت سگ به وضوح مشاهده میکنید، صورتی نرم با پوستی طبقه طبقه که در نتیجه، این بافتهای اضافی به داخل مجاری هوایی وارد میشود و جریان طبیعی هوا را مسدود میکنند، و سگ طفلکی سخت نفس میکشه!! پس خیلی عجیب نیست که از دسته سگهای کم تحرکت شناخته بشن طفلی سختشه نفس بکشه 😔!!!
ناهنجاریهای آناتومیکی اولیه و سندروم براکیسفالیک
کام نرم کشیده و ضخیم (Elongated and thickened soft palate): کام نرم (بخش انتهایی سقف دهان) بیش از حد بلند است و نوک آن به داخل حنجره و نای آویزان میشود و مانند یک پرده، راه عبور هوا را در حین دم مسدود میکند، شما فقط ببینید این طفلی برای یه دم چقدر قراره اذیت بشه! اونوقت برای ما اون صورت جذاب و گوگولی ! در حالی که با این تغییرات سگ طفلکی کلی اذیته!!
شاخکهای بینی (کونکاها) نابجا (Aberrant turbinates): در داخل بینی، ساختارهای استخوانی پوشیده از مخاط به نام شاخکهای بینی وجود دارند. در سگهای براکیسفالیک، این شاخکها فضای کمتری برای رشد دارند و ممکن است به شکل غیرطبیعی رشد کنند یا به عقب جابجا شوند و باعث انسداد داخلی بینی شوند، کام نرم که نمیزاره از دهان دم خوبی بگیره این رشد غیر طبیعیه شاخک های بینی هم نمیزاره از بینی درست نفس بکشه! بعد فیلم بامزه از خرخر کردن این نژادها میزاریم و میگیم حین خواب خر خر میکنن و کلی هم کیف میکنیم!
سوراخهای بینی تنگ (Stenotic nares): غضروفهای بال بینی تغییر شکل داده و سوراخهای بینی را باریک کردند که باعث مقاومت شدید در برابر ورود هوا میشود!!
در نتیجه، سگ مجبور است برای تنفس، فشار منفی بسیار بالایی در مجاری هوایی خود ایجاد کند که این فشار منفی بالا به مرور زمان باعث آسیب بیشتر و ایجاد تغییرات ثانویه (مانند بیرونزدگی کیسههای حنجرهای) میشود و یک چرخه معیوب از مشکلات تنفسی ایجاد میکند.
مشکلات رایج مرتبط با این سیستم تنفسی براکیسفالیک (BAOS)
بالاتر کامل توضیح دادم بخوام مشکلاتی که سسیتم تنفسی براکیسفالیک در سگهای پوزه کوتاه ایجاد میکنه رو خلاصه بهتون بگم میشه این موارد:
- سوراخهای بینی تنگ (Stenotic nares): سوراخهای بینی باریک یا مسدود که جریان هوا را محدود میکنند.
- کام نرم کشیده (Elongated soft palate): بافت نرم انتهای سقف دهان بلندتر از حد طبیعی است و به داخل مجرای تنفسی آویزان میشود.
- نای (تراشه) باریک (Hypoplastic trachea): مجرای اصلی تنفس به ریهها به طور غیر طبیعی کوچک یا باریک است.
- کیسههای حنجرهای بیرونزده (Everted laryngeal saccules): بافتهای کوچکی در حنجره که به داخل مجرای هوا کشیده میشوند.
علائم سندرم براکیسفالیک در سگ های پوزه کوتاه
گفتم بهتون سگ های پوزه کوتاه متاسفانه با این سندرم دارن دست و پنجه نرم میکنن و این شرایط باعث میشود سگ برای تنفس تلاش بیشتری کند و علائمی زیر رو داشته باشه که ما به عنوان مسئول اون سگ از طریق این نشانه ها متوجه سندرم براکیسفالیک در سگ پوزه کوتاه خودمون میشیم
- تنفس صدادار یا خرخر کردن (به ویژه هنگام دم)
- خروپف با صدای بلند
- عدم تحمل ورزش و فعالیت بدنی
- پارس کردن (استفراغ) یا خفگی، به ویژه هنگام غذا خوردن
- غش کردن یا از هوش رفتن در موارد شدید را داشته باشند.
نژاد های پوزه کوتاه و احتمال درگیری سندرم براکیسفالیک
نژادهایی که معمولاً تحت تأثیر قرار میگیرند عبارتند از بولداگ انگلیسی، بولداگ فرانسوی، پاگ، بوستون تریر، و باکسر، اگر سگ شما هر یک از این علائم را نشان میدهد، مراجعه به دامپزشک متخصص برای بررسی گزینههای درمانی (مانند جراحی اصلاحی) ضروری است
بولداگ انگلیسی - Bulldog (English Bulldog)
بولداگ انگلیسی یکی از کلاسیکترین نژادهای براکیسفالیک است و به دلیل پوزه بسیار کوتاه، سوراخهای بینی تنگ (Stenotic nares)، زبان بزرگ و کام نرم کشیده، بهطور ذاتی جریان هوا در مسیر تنفسیاش محدود میشود. این ساختار آناتومیکی غیرطبیعی باعث میشود حتی فعالیتهای معمولی هم برای این نژاد سختتر شود و خطر BOAS در آنها بهطور قابلتوجهی بالا باشد.

بولداگ فرانسوی -French Bulldog
فرنچیها به دلیل انتخابهای اصلاحنژادی برای داشتن صورتی بسیار تخت، اسکلتی کوچکتر و دهانه بینی کوچتر، یکی از نژادهای با شیوع بالای BOAS هستند. ترکیب پوزه کوتاه با راه هوایی فوقانی باریک و بافتهای نرم حجیم، باعث مقاومت بیشتر مسیر تنفسی و بروز مشکلات تنفسی مزمن در این نژاد میشود، هر چند که صورت تا حدودی شبیه به انسان ( منظورم پوزه خیلی کوتاهشه) دوست داشتنی بودن این نژاد رو چندین برابر کرده! اما با مشکلات تنفسی و این سندروم براکیسفالیکی که براش به وجود اومده باید چکار کرد!!!

پاگ (Pug)
پاگها به خاطر ساختار جمجمهای گِرد، پوزه بسیار کوتاه و سوراخهای بینی کوچک، از نژادهایی هستند که تقریباً همیشه درجاتی از اختلالات راه هوایی براکیسفالیک را تجربه میکنند، پس از این به بعد هر وقت عاشق صورت بامزه و چشم های درشت یه سگ پاگ شدین بدونید که ما انسان ها چه بلایی سر این طفلکی ها آوردیم!!! زبان بزرگ نسبت به جمجمه کوچک و احتمال طولانی بودن کام نرم، مسیر تنفس را تنگتر کرده و حساسیت آنها به مشکلات تنفسی را افزایش میدهد.

بوستون تریر - Boston Terrier
بوستون تریرها اگرچه نسبت به بولداگها کمی کشیدهترند اما باز هم از ساختار براکیسفالیک رنج میبرند. کوتاهی پوزه، سوراخ بینی و حلق باریک باعث میشود با افزایش دما، استرس یا فعالیت بدنی، راه هوایی بهسرعت دچار تنگی شده و احتمال بروز علائم BOAS بالا رود. این نژاد همچنین مستعد التهاب بافتهای نرم داخل حلق است که مشکل را شدیدتر میکند.

باکسر - Boxer
باکسرها نسبت به نژادهای فوق براکیسفالیک افراطی نیستند اما همچنان صورت کوتاه و دهانه بینی کوچک دارند که باعث کاهش کارایی سیستم تنفسی میشود. ساختار جمجمه آنها به گونهای است که فضا برای عبور هوا محدودتر است و در اثر فعالیت شدید یا گرما، تنگی راه هوایی تشدید شده و آنها را به BOAS مستعد میکند. وجود بافت نرم اضافی در حلق نیز در برخی لاینها مشکل را افزایش میدهد.

مشکلات ناشی از آناتومی براکیسفالیک (پوزه کوتاه)
آناتومی براکیسفالیک (پوزه کوتاه) فقط بر سیستم تنفسی تأثیر نمیگذارد، بلکه به دلیل ساختار فشرده سر و بدن، میتواند منجر به مجموعهای از مشکلات جدی در چندین سیستم بدن سگ شود، حالا میخوام بهتون بگم چرا این نژاد ها به وجود اومدن و چرا هنوزم که هنوزه ادما با عقیم سازی سگ ها جلو تولد این نژاد رو ناآگاهانه نمیگیرن!!!!
تاریخچه نژادهای سگهای پوزه کوتاه با سندروم براکسیفالیک
این نژادها نتیجه اصلاح نژاد گزینشی توسط انسانها در طول صدها سال هستند 😤. این فرآیند با دو هدف اصلی آغاز شد و سپس با تغییر تمرکز، مشکلات سلامتی تشدید شد!!!
در ابتدا، هدف از پرورش این سگها کاربردی بود:
قدرت فک و مبارزه (تاریخ اولیه): یک نظریه این است که در گذشتههای دور، به اشتباه تصور میشد که پوزههای کوتاهتر منجر به گاز گرفتن قویتر یا چسبندگی بهتر میشود. به عنوان مثال، از اجداد بولداگها در ورزشهای خونین مانند "طعمهگذاری گاو" (bull-baiting) در انگلستان استفاده میشد، جایی که هدف نگه داشتن پوزه گاو بود. فک پهنتر و کمی زیرین ممکن بود برای این کار مناسبتر در نظر گرفته شده باشد (اگرچه این سگهای اولیه به شدت امروزی پوزه کوتاه نبودند).
با ممنوع شدن این ورزشها، هدف پرورش تغییر کرد و زیباییشناسی جایگزین شد:
جذابیت ظاهری (دوران مدرن): دلیل اصلی محبوبیت امروزی و تشدید مشکلات این است که چهره این سگها برای انسان جذاب است. چهره پوزه کوتاه، سر گرد، چشمان بزرگ و گونههای برجسته، ویژگیهای چهره یک نوزاد انسان را تداعی میکند. این ویژگیها در انسانها واکنش مراقبتی و احساسات مثبت را برمیانگیزد، که باعث شده مردم به شدت جذب این سگها شوند.
پرورشدهندگان برای پاسخ به این تقاضا، سگهایی با صورتهای هر چه صافتر و فشردهتر پرورش دادند، بدون توجه به عواقب عملکردی آن.
چرا جلوی تولدشان گرفته نشد؟
چندین عامل باعث شده است که این روند ادامه یابد:
ناآگاهی صاحبان: بسیاری از صاحبان سگهای براکیسفالیک، علائم بیماری سگ خود (مانند خرناس کشیدن یا له له زدن شدید) را به عنوان یک مشکل سلامتی تشخیص نمیدهند و فکر میکنند این رفتارها "طبیعی برای نژاد" است. این ناآگاهی باعث میشود که صاحبان به دنبال درمان نباشند و حتی از حیوانات بیمار خود برای تولید مثل استفاده کنند.
تقاضای بازار و سودآوری: با وجود کمپینهای آموزشی سازمانهای دامپزشکی و رفاه حیوانات، محبوبیت این نژادها (به ویژه فرنچ بولداگ) در سالهای اخیر به شدت افزایش یافته است. تقاضای بالا منجر به تولید مثل غیر اخلاقی توسط پرورشدهندگان سودجو شده است.
عوامل ژنتیکی پیچیده: ویژگی براکیسفالیک توسط چندین ژن مختلف کنترل میشود، بنابراین اصلاح نژاد به سمت ویژگیهای سالمتر بدون از بین بردن کامل نژاد دشوار است.
نبود قوانین سختگیرانه: در بسیاری از کشورها، قوانین کافی برای جلوگیری از پرورش سگهایی که مشکلات سلامتی ذاتی دارند، وجود ندارد.
در نتیجه، ترکیبی از تقاضای انسانی برای "ظاهر بامزه" و عدم آگاهی عمومی و اقدامات نظارتی کافی باعث تداوم و تشدید این مشکلات سلامتی در نسلهای جدید سگهای براکیسفالیک شده است.
رایجترین بیماریها و مشکلاتی که از سندروم براکیسفالیک
بالاتر هم بهتون گفتم اصلا فکر نکنید که چون این سندروم راه تنفس رو تنگ میکنه و تنفس حیوون سخت میشه تنها مشکلاتی که ایجاد میکنه در حیطه همین مشکلات تنفسیه! کلی مشکلات جدی دیگه هم در سگهای پوزه کوتاه بخاطر همین آناتومی صورت و پوزه کوتاه به وجود میاد که میخوام الان اونا رو بهتون بگم و در نهایت انتخاب با شما که آیا واقعا میخواین این نژاد ها همچنان زاد و ولد کنن! وجدانتون قبول میکنه که یه حیوون اذیت بشه فقط چون خیلی نازو گوگولیه و ما دوستش داریم!!!
1-مشکلات تنفسی (سندرم BAOS)
این اصلیترین و خطرناکترین عارضه است:
تنگی نفس مزمن: به دلیل مجاری هوایی باریک، سگها مجبورند برای تنفس تلاش زیادی کنند، که منجر به خستگی سریع و عدم تحمل گرما و ورزش میشود.
خرناس و تنفس صدادار: صدای مداوم ناشی از ارتعاش بافتهای اضافی در مجرای تنفسی است.
خفگی یا غش: در موارد شدید یا هنگام استرس و گرما، ممکن است سگ دچار کمبود اکسیژن شود و غش کند.
سکته گرمایی (Heat Stroke): سگها از طریق له له زدن (پنتینگ) دمای بدنشان را تنظیم میکنند و نژادهای براکیسفالیک در این کار ناتوان هستند.
2. مشکلات چشمی
ساختار کمعمق کاسه چشم باعث میشود کره چشم بیرونزدهتر باشد:
زخم قرنیه (Corneal Ulcers): به دلیل برجستگی چشمها و پلک زدن ناقص، قرنیه مستعد خشکی و آسیبهای مکرر است.
بیرونزدگی کره چشم (Proptosis): در اثر ضربه جزئی یا حتی کشیده شدن قلاده، ممکن است کره چشم از کاسه خارج شود.
چرخش پلک به داخل (آنتروپیون): پلکها به سمت داخل تا میشوند و مژهها سطح چشم را تحریک میکنند.
3. مشکلات گوارشی
بسیاری از سگهای براکیسفالیک همزمان با مشکلات تنفسی، مشکلات گوارشی نیز دارند:
رفلاکس اسید معده و استفراغ: به دلیل فشار منفی قفسه سینه ناشی از تلاش برای تنفس، بخشی از معده ممکن است به داخل قفسه سینه کشیده شود (فتق هیاتال).
بلع هوا (Aerophagia): بلعیدن بیش از حد هوا هنگام نفس کشیدن سخت.
4. مشکلات پوستی
چین و چروکهای بیش از حد صورت در این نژادها محیط مناسبی برای بیماریهای پوستی ایجاد میکند:
درماتیت چین پوستی (Skin Fold Dermatitis / Intertrigo): رطوبت و گرما در چینهای پوستی محبوس میشود که منجر به عفونتهای باکتریایی و قارچی دردناک میگردد.
5. مشکلات دندانی
اگرچه فک کوتاهتر است، اما تعداد دندانها ثابت باقی میماند:
دندانهای شلوغ و کج: این وضعیت باعث گیر افتادن غذا و پلاک شده و خطر بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان را به شدت افزایش میدهد.
6. مشکلات اسکلتی و زایمان
مشکلات ستون فقرات: ناهنجاریهای ستون فقرات مانند نیممهره (hemivertebrae) در برخی از این نژادها (مانند فرنچ بولداگ) شایع است.
مشکلات زایمان (Dystocia): به دلیل اندازه بزرگ سر تولهسگها نسبت به لگن مادر، زایمان طبیعی اغلب غیرممکن است و نیاز به سزارین وجود دارد.
آیا بردکسیفالیک یک بیماری است؟
خیر، "براکیسفالیک" (Brachycephalic) به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه یک ویژگی آناتومیک (ساختاری) است که به معنای داشتن سر کوتاه و پوزه فشرده است.
این ویژگی در نژادهایی مانند پاگ، بولداگ، و بوستون تریر طبیعی محسوب میشود.
آنچه بیماری تلقی میشود، عوارض ناشی از این ساختار است که تحت عنوان سندرم انسداد مجاری تنفسی براکیسفالیک (BAOS) شناخته میشود. این سندرم مجموعهای از مشکلات سلامتی است که به دلیل عدم تناسب بین استخوانهای کوتاه جمجمه و بافتهای نرمی که فضای کافی ندارند، ایجاد میشود.
بنابراین:
- براکیسفالیک: صفت نژادی (آناتومی).
- سندرم براکیسفالیک (BAOS): یک بیماری یا عارضه پزشکی ناشی از آناتومی خاص این نژادها.
جراحی اصلاحی سندرم براکیسفالیک (BOAS)
جراحی اصلاحی سندرم براکیسفالیک (BOAS) شامل یک یا چند عمل برای رفع ناهنجاریهای آناتومیکی است که تنفس حیوان را دشوار میکنند. هدف این جراحیها گشاد کردن مجاری هوایی و بهبود جریان هوا است.
این جراحیها معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام میشوند و ممکن است شامل مراحل زیر باشند:
۱. گشاد کردن سوراخهای بینی (Rhinoplasty / Alarplasty)
این روش برای سگهایی با سوراخهای بینی باریک (stenotic nares) انجام میشود.
روش کار: دامپزشک یک قطعه کوچک گوهای شکل از بافت کناره خارجی هر سوراخ بینی برمیدارد.
هدف: این کار باعث بزرگتر شدن دهانه بینی میشود و به حیوان اجازه میدهد راحتتر از طریق بینی نفس بکشد.
بستن زخم: سپس لبههای زخم با بخیههای ظریف و قابل جذب بسته میشوند.
۲. کوتاه کردن کام نرم کشیده (Staphylectomy / Palatoplasty)
این روش طول کام نرم (بافتی که در انتهای سقف دهان آویزان است) را تنظیم میکند، زیرا در نژادهای براکیسفالیک اغلب بیش از حد بلند است و راه تنفس را مسدود میکند.
روش کار: زبان حیوان به جلو کشیده میشود تا دامپزشک بتواند کام نرم را به وضوح ببیند. سپس بافت اضافی کام نرم با استفاده از ابزارهایی مانند چاقوی جراحی (اسکالپل)، قیچی، الکتروکوتر (چاقوی برقی) یا لیزر CO2 برداشته میشود.
هدف: کوتاه کردن کام نرم باعث میشود دیگر روی حنجره (جعبه صدا) قرار نگیرد و انسداد مجرای هوایی کاهش یابد.
۳. برداشتن کیسههای حنجرهای بیرونزده (Laryngeal Sacculectomy)
در برخی موارد، به دلیل فشار منفی مزمن در مجاری هوایی، کیسههای کوچک بافتی در حنجره به سمت بیرون برمیگردند (Everted Laryngeal Saccules) و مسیر عبور هوا را بیشتر مسدود میکنند.
روش کار: دامپزشک این کیسههای بیرونزده را با جراحی برمیدارد تا انسداد برطرف شود.
ملاحظات مهم
بیهوشی پرخطر: بیهوشی برای نژادهای براکیسفالیک به دلیل مجاری هوایی از قبل به خطر افتادهشان، خطر بیشتری دارد و نیاز به نظارت دقیق قبل، حین و بعد از عمل دارد.
مراقبتهای بعد از عمل: نظارت دقیق بر حیوان تا زمان بیداری کامل ضروری است، زیرا تورم یا خونریزی میتواند بلافاصله پس از جراحی باعث انسداد راه هوایی شود.
سن جراحی: انجام زودهنگام این جراحیها (در تولهسگها) نتایج بهتری به همراه دارد، زیرا از بروز تغییرات ثانویه و دائمی در مجاری هوایی جلوگیری میکند.
سخن نویسنده
رسیدیم به انتهای این مقاله، خودم بعد از مطالعه بر روی این آناتومی و اینکه متوجه شد سندروم براکیسفالیک چقدر برای سگهای پوزه کوتاه مشکل ساز شده ، دیگه نمیتونم بعد از دیدن یکی از نژاد های پوزه کوتاه ها مثل پاگ خوشحال باشم!!! با دیدنشون متوجه میشم ما انسان ها چقدر به این طفلی ها ظلم کردیم، وحالا خیلی هامون با ناآگاهی داریم همچنان این نژاد ها رو پرورش میدیم و به نسل های بعدی اونا چقدر بیشتر و بیشتر داریم ظلم میکنیم! امیدوارم تونسته باشم آگاهتون کنم و شما هم از این به بعد اگر کسی رو دیدین که قصد داره از این نژاد ها توله کشی کنه بهش بگین که چه عواقبی در انتظار اون توله هاست و چه ظلم بزرگی داره میکنه، خوشحال میشم حس و حالتون در مورد این مقاله رو بدونم و تا جایی که از دستم بر میاد جواب سوالاتتون رو بدم، در بخش دیدگاه ها میتونید باهام در ارتباط باشید. ممنون که با نگاه زیباتون تا انتهای این مقاله از پت لینک همراه من بودین، پت لینک پل ارتباطی میان شما و دامپزشکان و حیوانات است. پلی که بهمون کمک میکنه راحت تر و بهتر از دوستای خوبمون مراقبت کنیم.