گیاهان سمی خانگی میتواند منجر به مسمومیت پرنده شما شود، همانطور که میدانید پرندگان موجودات کنجکاوی هستند که با شور و اشتیاق محیط اطراف خود را کاوش می‌کنند. اگر صاحب پرنده هستید، حتما میخواهید محیطی امنی برای پرنده خود فراهم کنید. با این حال، یکی از خطرات احتمالی برای پرندگان در خانه یا باغ گیاهانی هستند که در اطراف شما رشد می‌کنند. بسیاری از گیاهان معمولی می‌توانند برای پرندگان سمی باشند و حتی یک گاز کوچک از برگ یا گل اشتباهی میتواند آسیب جدی به همراه داشته باشد.در این مقاله اطلاعات دقیق و قابل اعتمادی درباره گیاهان سمی برای پرندگان، اثرات آن‌ها، انواع مسمومیت های پرندگان و نحوه حفظ امنیت پرنده برای شما عزیزان نوشته ایم.
در این مقاله چه خواهیم خواند؟
آیا باید به پرندگان خانگی اجازه داد که گیاهان را بخورند؟
موضعی که راجع به پرندگان خانگی و گیاهان است اینه که میوه ها، مغزها، دانه ها و به ندرت برگ گیاهان به عنوان بخشی از رژیم غذایی طبیعی اونهاست. پرندگان اغلب از منقار خودشون برای کشف محیط خود و همچنین برای غذا خوردن استفاده می کنن درست مثل کودک هایمان، پرندگان تمایل دارن همه چیز رو با منقارشون بگیرن و از طریق دهانشون با محیط آشنا میشن، ولی برخی از گیاهان برای پرندگان سمی و جزو گیاهان مضر برای طوطی‌ها و دیگر پرندگان محسوب میشن، بنابراین نمیتونیم به راحتی به پرندمون اجازه بدیم هر گیاهی رو بخوره!!!
روش های مسمومیت پرندگان با گیاهان سمی
مسمومیت با گیاهان می تونه به روش های مختلفی رخ بده. همه ما توی خونه هامون گلدونهایی داریم که نمیدونیم اگر پرنده ازشون بخوره فقط باید برای گلدون نگران باشیم یا برای هردوشون! در این مطلب سعی کردیم اطلاعات شما رو در مورد انواع گیاهان بی خطر و سمی برای پرندگان بالا ببریم، اگر با این روش ها آشنا بشین نگهداری از یه پرنده براتون راحت تر میشه" توصیه میکنم مقاله رژیم غذایی مناسب برای عروس هلندی و طوطی ها را بخوانید، در این مقاله توصیه های بسیار مهمی رو نوشتم و مطمئنم براتون کارسازه.
گیاهان سمی برای پرندگان یا غیر سمی؟
متاسفانه مطالعات در مورد ایمن بودن گیاهان خاص مربوط به پرندگان محدوده. همینطور در انواع پرندگان ممکنه لیست گیاهان خطرناک و بی خطر تفاوت داشته باشه. مثلا گیاهانی که برای پرنده ماکائو سمی هستن ممکنه علائم مشابهی در کبوتر ایجاد نکنن و بی خطر باشن. ولی دانش کلی در مورد گیاهان غیر سمی میتونه به شما کمک کنه که محیط امن تری رو برای پرنده خونگیتون ایجاد کنید.
آیا گیاهان مضر و سمی باعث مرگ پرنده میشن؟
خوشبختانه، بیشتر گیاهانی که سمی در نظر گرفته میشن، باعث بیماری جدی و مرگ نمیشن. ناراحتی معده شایع ترین علامت مسمومیت با گیاهان است، اگرچه برخی از گیاهان می تونن عوارض شدید یا حتی مرگ هم ایجاد کنن. با توجه به اثرات مضر احتمالی، بهتره از دسترسی به گیاهان جلوگیری بشه مگر اینکه از بی خطر بودن اونها برای پرندگان مطمئن باشیم.
چرا برخی گیاهان برای پرندگان سمی هستند؟
گیاهان برای دفاع از خود ترکیبات طبیعی مختلفی تولید می‌کنند که ممکن است از تغذیه گیاه‌خواران جلوگیری کنند. این ترکیبات برای برخی از حیوانات بی‌خطر هستند، اما برای پرندگان به دلیل فیزیولوژی خاصشان می‌توانند بسیار سمی باشند. پرندگان متابولیسم سریعی دارند که میتواند آن‌ها را بیشتر در معرض اثرات سموم قرار دهد. علاوه بر این، دستگاه گوارش پرندگان حساس است و برخی گیاهان می‌توانند باعث تحریک دستگاه گوارش آن‌ها یا مسمومیت سیستمیک پرنده شوند.
گیاهان و میوه های سمی رایج برای پرندگان
در ادامه، فهرستی از گیاهان رایج آورده شده است که به‌طور شناخته‌شده برای پرندگان سمی هستند، همراه با علائم مسمومیت و ترکیبات سمی موجود در آن‌ها سعی کردم تو این لیست از مقالاتی استفاده کنم که صحت موضوع با رفرنس های معتبر سنجیده شده باشه امیدوارم براتون مفید باشه:
دیفن‌باخیا (دُم‌بَک) و فیلودندرون یا بنت ققنوس
سم: کریستال‌های اکسالات کلسیم
علائم: تحریک دهان، تورم دهان و گلو، ریختن آب دهان، مشکل در بلع و در موارد شدید، مشکلات تنفسی.
جزئیات: دیفن‌باخیا حاوی کریستال‌های سوزنی‌شکل اکسالات کلسیم است که میتواند درد شدید و تورم در دهان پرنده ایجاد کند. اگرچه معمولاً کشنده نیست، اما این گیاه میتواند باعث ناراحتی شدید شده و ممکن است نیاز به درمان دامپزشکی داشته باشد.
دیفن باخیا و فیلودندرون از گیاهان خانگی رایج هستن. پرندگان هنگام بلع به دلیلی سم کریستال های اکسالات کلسیم دچار ناراحتی گوارشی، درد دهان و به ندرت مشکل در تنفس میشوند. دقت کنید که اینها اسم خانواده ای از گیاهان هستن. مثلا گیاه فیلودندرون و همینطور دیفن باخیا شکلها و گونه های مختلفی داره. بهتره وقتی گیاهی می خرید حتما اسمش کاملش رو از فروشنده بپرسید.
تصویر پایین مربوط به گیاه فیلودندرون هست که ممکنه خیلی از افراد با این نوع اشنا نباشند
اولئاندر گل صدتومانی برای قلب پرنده ما سمیه!!!
اولئاندر یک گیاه است. استفاده از آن به عنوان یک سم به خوبی شناخته شده است!!! این درختچه بومی شمال آفریقا، حوضه مدیترانه شرقی، و جنوب شرقی آسیا است و اگرچه جذاب به نظر می رسد، اما سمی محسوب می شود
سم: گلیکوزیدهای قلبی (اولئاندری)
علائم: استفراغ، اسهال، لرزش، ضربان قلب کند، و در موارد شدید، مرگ.
جزئیات: اولئاندر بسیار سمی است و حتی مقدار کمی از آن میتواند کشنده باشد. گلیکوزیدهای قلبی موجود در این گیاه باعث اختلال در عملکرد قلب میشوند و در صورت مصرف میتواند منجر به ضربان قلب نامنظم و مرگ شود.
آزالیا و رودودندرون
آزالیا و رودودندرون دو نوع گیاه از خانواده Ericaceae هستند که به‌طور معمول به‌عنوان گیاهان زینتی در باغ‌ها و فضای سبز استفاده میشوند. این گیاهان گل‌های رنگارنگ و زیبایی دارند، اما باید توجه داشت که برای پرندگان سمی هستند. گریانوکسین‌ها که در برگ‌ها، گل‌ها و ساقه‌های این گیاهان وجود دارند، می‌توانند باعث مسمومیت در پرندگان شوند. مصرف حتی مقدار کمی از این گیاهان میتواند علائمی مانند استفراغ، اسهال، خواب‌آلودگی، و در موارد شدید، کما یا مرگ را در پرندگان ایجاد کند. بنابراین، پرندگان خانگی نباید به این گیاهان دسترسی داشته باشند و در صورت تماس، باید سریعاً به دامپزشک مراجعه کرد.
سم: گریانوکسین‌ها
علائم: استفراغ، اسهال، ریختن آب دهان، خواب‌آلودگی و در موارد شدید، کما یا مرگ.
جزئیات: این گیاهان حاوی گریانوکسین‌ها هستند که عملکرد سلول‌های عصبی را مختل می‌کنند. حتی خوردن مقدار کمی از این گیاهان میتواند علائم شدید و مشکلات عصبی در پرنده ایجاد کند.
آووکادو (پرسیا آمرکانا) برای پرنده سمی است!!!
آووکادو یکی از میوه‌های محبوب است که برای انسان‌ها بسیار مغذی و مفید است، اما برای بسیاری از پرندگان سمی است. آووکادو حاوی پرسین، یک سم قارچی است که میتواند به طور جدی بر سلامت پرندگان تأثیر بگذارد. این سم به‌ویژه برای طوطی‌ها و سایر پرندگان خانگی خطرناک است و میتواند باعث مشکلاتی مانند خواب‌آلودگی، تورم قفسه سینه، مشکلات تنفسی، و در موارد شدید، مرگ شود. اگرچه گوشت آووکادو ممکن است به‌طور نسبی کمتر سمی باشد، پوست، هسته و برگ‌ها به‌طور خاص حاوی مقدار بیشتری از پرسین هستند و باید از دسترس پرندگان دور نگه داشته شوند. بنابراین، پرندگان نباید به هیچ عنوان از آووکادو استفاده کنند.
سم: پرسین
علائم: خواب‌آلودگی، تورم قفسه سینه، مشکل در تنفس و در موارد شدید، مرگ.
جزئیات: در حالی که گوشت آووکادو ممکن است به اندازه پوست، هسته یا برگ‌ها خطرناک نباشد، پرسین میتواند به پرندگان آسیب شدیدی برساند. این سم برای بیشتر گونه‌های پرندگان سمی است، به‌ویژه برای طوطی‌ها.
هرگز نباید آووکادو به پرنده تون بدید. . آووکادو ممکنه باعث مشکلات تنفسی، مشکلات قلبی و بی قراری در پرندگان بشه
تصویر بالا مربوط به گیاه سمی آووکادو برای پرندگان است اما فقط گیاه آووکادو برای پرنده ها سمی نیست بلکه میوه آووکادو هم جزو میوه های سمی برای پرندگان محسوب میشه
گوجه‌فرنگی (سولانوم لیکوپرسیکوم)
گوجه‌فرنگی یکی از گیاهان رایج در آشپزخانه‌هاست که معمولاً برای انسان‌ها بی‌خطر است، اما برای پرندگان میتواند سمی باشد. گوجه‌فرنگی‌ها حاوی سولانین، یک ترکیب سمی از خانواده سولاناسه هستند که به طور خاص در برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌های نارس یافت می‌شود. سولانین میتواند سیستم عصبی و گوارشی پرندگان را تحت تاثیر قرار دهد و باعث علائمی مانند مشکلات گوارشی، ضعف، خواب‌آلودگی، گیجی و در موارد شدید، فلج شود. اگرچه گوجه‌فرنگی‌های رسیده معمولاً برای پرندگان بی‌خطر هستند، باید مراقب باشید که از میوه‌های نارس یا قسمت‌های دیگر گیاه که حاوی سولانین هستند، دوری کنند.
سم: سولانین
علائم: مشکلات گوارشی، ضعف، خواب‌آلودگی، گیجی و در موارد شدید، فلج.
جزئیات: در حالی که گوجه‌فرنگی‌های رسیده معمولاً برای پرندگان بی‌خطر هستند، برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌های نارس حاوی سولانین هستند که میتواند سمی باشد. سولانین بر سیستم عصبی و دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارد.
یوی (تاکسوس)
یوی (تاکسوس) یک گیاه همیشه سبز است که بیشتر به‌عنوان گیاهی زینتی در باغ‌ها و فضاهای سبز استفاده می‌شود. این گیاه حاوی آلکالوئیدهای تاکسین است که برای پرندگان سمی و خطرناک می‌باشد. آلکالوئیدهای تاکسین می‌توانند باعث اختلال در عملکرد قلب و مشکلات شدید تنفسی شوند. مصرف حتی مقدار کمی از برگ‌ها، دانه‌ها یا سایر قسمت‌های این گیاه میتواند علائمی مانند استفراغ، اسهال، مشکل در تنفس، و در موارد شدید، نارسایی قلبی و مرگ را در پرندگان ایجاد کند. به همین دلیل، باید از قرار دادن پرندگان خانگی در معرض این گیاه پرهیز کرد و آن را از محیط‌های دسترس پرندگان دور نگه داشت.
سم: آلکالوئیدهای تاکسین
علائم: استفراغ، اسهال، مشکل در تنفس و نارسایی قلبی.
جزئیات: گیاهان یوی، شامل میوه‌های آن‌ها، حاوی آلکالوئیدهای تاکسین هستند که عملکرد طبیعی قلب را مختل می‌کنند. پرندگانی که حتی مقدار کمی از این گیاه را مصرف کنند ممکن است مشکلات شدید قلبی پیدا کنند.
اگر به دنبال واگذاری یا مسافرت با پرنده تون هستید حتما لازمه گواهی سلامتش رو تهیه کنید در این مقاله راجع به قیمت ویزیت دامپزشک پرندگان و هزینه گواهی سلامت پرنده نوشته ایم
لیلیوم (ilium)جزو گیاهان مضر برای پرندگان
زنبق دره یا لیلیوم (Lilium) یک گل زیبا و خوشبو است که اغلب در باغ‌ها و به‌عنوان گیاهی زینتی استفاده می‌شود. با وجود زیبایی که این گیاه داره ولی باید بگم متاسفانه، برای پرندگان سمی است. اگرچه تاثیر دقیق سم این گیاه روی پرندگان هنوز کاملاً شناخته نشده است، اما مصرف قسمت‌های مختلف این گیاه میتواند باعث مشکلات گوارشی، خواب‌آلودگی و آسیب به کلیه‌ها شود. پرندگان ممکن است به طور تصادفی از گل‌ها، برگ‌ها یا دیگر قسمت‌های گیاه استفاده کنند و با مسمومیت مواجه شوند. به همین دلیل، بهتر است این گیاه را از محیط‌هایی که پرندگان در آن آزادانه پرسه می‌زنند، دور نگه داشت تا از خطرات بالقوه جلوگیری شود.
سم: ترکیب نامشخص
علائم: استفراغ، ریختن آب دهان، خواب‌آلودگی و نارسایی کلیه.
جزئیات: در حالی که لاله‌ها بیشتر به دلیل تأثیر بر گربه‌ها شناخته شده‌اند، می‌توانند برای پرندگان نیز سمی باشند. سم دقیق آن هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است، اما مصرف آن‌ها میتواند باعث آسیب شدید به کلیه‌ها شود.
دانه‌های کرچک (ریکینوس کومونیس)
سم: ریکین
علائم: مشکلات گوارشی شدید، خواب‌آلودگی، لرزش و مرگ.
جزئیات: دانه‌های کرچک حاوی ریکین هستند که سم بسیار قوی‌ای است که میتواند باعث نارسایی اندام‌ها و مرگ شود. پرندگان نباید به این دانه‌ها دسترسی داشته باشند.
گیلاس (پرونس)
سم: سیانید
علائم: مشکل در تنفس، خواب‌آلودگی، تشنج و مرگ.
جزئیات: دانه‌های گیلاس (همچنین هلو، زردآلو و شلیل) حاوی گلیکوزیدهای سیانید هستند که هنگام متابولیزه شدن، سیانید آزاد می‌کنند. حتی مقدار کمی از این سم میتواند باعث نارسایی تنفسی در پرندگان شود.
پیاز و سیر از سیفیجات سمی برای پرندگانه
هیچوقت نباید پیاز و سیر در دسترس پرنده قرار بگیره. پیاز و سیر میتونن باعث تخریب گلبول های قرمز و آسیب کلیه در پرندگان بشن.
پیاز و سیر برای پرندگان سمی هستند. هر دو گیاه حاوی ترکیباتی به نام سولفیدهای گوگردی هستند که می‌توانند باعث مشکلات جدی برای سیستم گوارشی و تنفسی پرندگان شوند. مصرف این گیاهان میتواند باعث علائمی مانند استفراغ، اسهال، کاهش انرژی، و در موارد شدیدتر، آسیب به گلبول‌های قرمز خون و ایجاد کم‌خونی در پرندگان شود. به‌ویژه سیر در مقادیر زیاد خطرناک‌تر است و میتواند موجب اختلالات گوارشی شدید و نارسایی کلیه شود. بنابراین، بهتر است از دادن پیاز و سیر به پرندگان خود پرهیز کنید و از دسترسی آن‌ها به این مواد جلوگیری کنید.
شاخه و برگ انجیر
این تجربه شخصی خودمه وقتی یه درختچه بریده شده انجیر رو به خونه آوردم. عروس هلندیم بلافاصله اومد و نوک شاخه رو جوید. درخت چون هنوز خشک نشده بود شیره درخت وارد دهنش شد و طفلک حساسیت شدیدی داد. داخل و اطراف دهانش متورم شد و تا 24 ساعت هیچی نخورد. شاید اگر مقدار بیشتری خورده بود میتونست مشکلات جدی و حیاتی براش بوجود بیاره.
ریواس برای پرندگان ناراحتی گوارشی میاره و سمیه
برگ‌های ریواس با ناراحتی‌های گوارشی، کاهش سطح کلسیم خون و آسیب کلیوی مرتبط است. خوردن حتی مقدار کمی از این گیاهان میتونه حتی باعث مرگ پرنده بشه!
گیاه رونده ویرجینیا برای پرنده ها سمی است!
گیاه رونده ویرجینیا (Virginia Creeper) برای پرندگان سمی است. این گیاه که به‌طور معمول در باغ‌ها و فضای سبز به‌عنوان گیاهی رونده و زینتی استفاده می‌شود، حاوی ترکیبات سمی مانند سازندگان گلیکوزید است که میتواند برای پرندگان مضر باشد. مصرف قسمت‌های مختلف گیاه، به‌ویژه برگ‌ها و توت‌های آن، میتواند موجب مسمومیت، مشکلات گوارشی، خواب‌آلودگی و در برخی موارد، نارسایی کلیوی یا آسیب‌های دیگر در پرندگان شود. برای جلوگیری از خطرات این گیاه، بهتر است از قرار دادن پرندگان خانگی در معرض آن خودداری کنید و آن را از دسترس آن‌ها دور نگه دارید.
پاپیتال یا خزه انگلیسی
گیاه پاپیتال (Hedera helix) یا خزه انگلیسی برای پرندگان سمی است. این گیاه که معمولاً به‌عنوان گیاه رونده در فضاهای سبز و دیوارها استفاده می‌شود، حاوی ترکیبات سمی است که میتواند برای پرندگان مشکلات جدی ایجاد کند. سابونین‌ها و هیدراستین‌ها موجود در پاپیتال می‌توانند باعث مشکلات گوارشی، استفراغ، اسهال، خواب‌آلودگی و مشکلات تنفسی در پرندگان شوند. مصرف حتی مقدار کمی از این گیاه میتواند تاثیرات منفی جدی بر سلامت پرنده داشته باشد. بنابراین، از قرار دادن پرندگان خانگی در معرض این گیاه باید اجتناب کرد.
ترکیبات سمی:
سابونین‌ها: این ترکیبات گلیکوزیدی می‌توانند باعث تحریک سیستم گوارشی شده و به دیواره‌های معده و روده آسیب برسانند. سابونین‌ها در برخی گیاهان خاصیت سمی دارند که باعث تهوع، استفراغ و اسهال می‌شود.
هیدراستین‌ها: این ترکیبات به‌ویژه در برگ‌ها و ساقه‌های گیاه پاپیتال یافت میشوند و می‌توانند تاثیرات منفی بر سیستم عصبی و گوارشی داشته باشند.
علائم مسمومیت:
- استفراغ
- اسهال
- مشکلات گوارشی
- خواب‌آلودگی و ضعف
- مشکلات تنفسی
- کاهش انرژی و بی‌حالی
- تحریک‌پذیری یا رفتار غیرطبیعی
در صورت مصرف مقادیر زیاد این گیاه، ممکن است اثرات جدی‌تری مانند آسیب به کلیه‌ها یا نارسایی تنفسی و قلبی نیز مشاهده شود. بنابراین، برای حفظ سلامت پرندگان خانگی، باید از دسترسی آن‌ها به این گیاه جلوگیری کرد.
علائم مسمومیت گیاهی در پرندگان
اگر پرنده شما یک گیاه سمی مصرف کرده باشد، علائم ممکن است بسته به گیاه و مقدار مصرف‌شده متفاوت باشد. برخی از علائم رایج مسمومیت در پرندگان عبارتند از:
- استفراغ
- اسهال
- خواب‌آلودگی یا ضعف
- مشکل در تنفس یا خس‌خس
- تورم در اطراف صورت یا گلو
- ریختن آب دهان
- لرزش یا تشنج
- مدفوع غیرعادی
اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، باید فوراً به دامپزشک متخصص پرنده مراجعه کنید. مداخله سریع میتواند تفاوت بین زندگی و مرگ را ایجاد کند.
چگونه از پرنده خود در برابر گیاهان سمی محافظت کنیم؟
گیاهان اطراف خود را بشناسید: از گیاهانی که در خانه، باغ یا اطراف شما هستند آگاه باشید. قبل از اینکه به پرنده خود اجازه دهید به گیاهان دسترسی داشته باشد، حتماً بررسی کنید که آیا آن گیاه سمی است یا خیر.
گیاهان مضر را حذف کنید: اگر مشکوک به سمی بودن یک گیاه هستید، بهتر است آن را از خانه یا باغ خود حذف کنید. اگر گیاهان سمی در فضای باز دارید، مطمئن شوید که پرنده شما به آن‌ها دسترسی ندارد.
از گیاهان ایمن برای پرندگان استفاده کنید: گیاهان زیادی وجود دارند که برای پرندگان بی‌خطر و مفید هستند. نمونه‌هایی از این گیاهان شامل گیاه عنکبوتی، هیبیسکوس و برخی انواع علف‌ها هستند.
رفتار آن‌ها را نظارت کنید: اگر پرنده شما به طور آزاد در محیط حرکت می‌کند و به گیاهان
نتیجه گیری
بسیاری از سرپرست های پرندگان، غذای خودشون رو ب پرنده شریک می شن یا برای غنی کردن رژیم غذایی پرنده خونگی، گیاهانی رو به رژیم غذاییش اضافه میکنن. ولی این کار قبل از تحقیق کافی، میتونه مشکلات جدی برای سلامت پرنده ایجاد کنه.
اگر به هر دلیلی متوجه بی حالی، مشکلات در تنفس مثل تنفس سریع یا صدادار یا هرنوع تنفس غیرعادی، بی اشتهایی و علائم ناگهانی دیگری در پرنده شدید حتما و در اولین زمان ممکن اون رو متخصص پرنده برسونید.