در عروس هلندی ها رنگدانه ها مسئولیت تولید رنگ را به عهده دارند. برای تولید رنگهای تیره تری مانند عروس هلندی های آبی و خاکستری ما به رنگدانه های ملانین نیاز داریم و اگر عروس هلندی زرد یا نارنجی دارید، از رنگدانه های کاروتنوئیدی بیشتری در پرهای آنها وجود دارد
در این مقاله میخوانیم:
آیا رنگهای عروس هلندی به معنی تفاوت در نژاد عروس هلندی هاست؟

خیر! خیلی از افراد بر این باور باشند که تفات در رنگهای عروس هلندی ها تفاوت در نژاد آنهاست اما درواقع عروسهای هلندی فقط یه نژاد دارن، اما رنگهای قشنگ و متنوعی دارن. این تنوع در رنگ عروس هلندی رو جهش میگن. همانطور که میدانید عروس هلندی ها تنها گونه های طوطی سانان هستند که امکان تولید مثل در سال اول را دارند، بنابراین به خاطر پرورش انتخابی که به دست انسان انجام شده، در حال حاضر عروسهای هلندی رنگهای متنوعی نسبت به گذشته دارن.زمانی که یک ژن رنگدانه به نحوی تغییر کنه یا به صورت کلی خاموش بشه جهش در عروس هلندی رخ داده و این جهش میتونه از یک نسل به نسل بعد انتقال پیدا کنه. در این مقاله ما رایجترین رنگ های یا شاید به نوعی بشه گفت نژاد های عروس هلندی ها رو به شما عزیزان پت لینکی معرفی میکنیم، امیدوارم با یک مقاله دیگه که سعی کردیم اطلاعات کاملی رو ارائه بدیم بتونیم شما رو از قبل آگاهتر کنیم.
اطلاعات کلی درباره انواع عروسهای هلندی
هتره قبل از اینکه به سراع بررسی جهش های مختلف در این طوطی سانان بریم و تفاوت رنگ های مختلف عروس هلندی های زیبا رو بررسی کنیم نگاهی به اطلاعات کلی این زیبا رویان بیندازیم
قد پرنده بالغ عروس هلندی تا انتهای دم: 25 تا 30 سانتیمتر
وزن پرنده بالغ: بین 85 تا 120 گرم
طول عمر: ۱۶-۲۵ سال
رنگ های مختلف در عروس هلندی ها
در ادامه با هم رنگ های مختلف رو میبینیم و متوجه میشیم بیشتر این جهش ها و یا به اصطلاح نژاد ها از جفتگیری کدام نوع به وجود آمده اند.
عروس هلندی خاکستری / معمولی یا Normal grey Cockatiel
عروس هلندی های خاکستری معمولا با عبارت “عروس هلندی معمولی” یا Normal grey Cockatiel
شناخته میشن همونطور که از اسمش پیداست، رنگی که میبینی همون رنگیه که عروس هلندیهای وحشی دارن. بیشتر عروس هلندیها در طبیعت معمولاً الگوی رنگی خاصی دارن که گاهی بهشون "خاکستری" میگن چون ژنهای رنگدانهشون تغییر نکرده و به عنوان منبع همه جهشهای رنگی در عروس هلندیها محسوب میشن، در ادامه توضیح کاملی در رابطه با شکل وشمایل Normal grey Cockatiel میخوانیم.

این رنگ از عروس هلندی در جوجگی پرهای خاکستری خالدار دارن و صورتهاشون هم خاکستری هست. ولی وقتی به سن بلوغ (حدود 8 ماهگی) نزدیک میشن اولین دوره پرریزی شروع میشه. در این زمان اگر عروس هلندی ماده باشه، پرهای جدید که به جای پرهای قبلی دمش در میان، باز هم خاکستری با خالهای لیمویی هستن و صورتش هم خاکستری (با کمی رنگ لیمویی) میمونه. ولی اگر نر باشن، پرهای دمشون که میریزه، پرهای جدید خاکستری تیره هستن و دیگه خالهای لیمویی ندارن. همینطور صورت پرنده های نر از 8-9 ماهگی به بعد کم کم پرهای خاکستریش میریزه و پرهای زرد به جاش درمیاد.
هر دو جنس نر و ماده در رنگ معمولی خاکستری، لپهای نارنجی دارن! این رنگ از عروسهای هلندی طبیعی ترین و موفق ترین رنگ این پرنده (به لحاظ موفقیت بقا و تولیدمثل) در طبیعت هست و به عنوان منبع همه ی جهشهای عروس هلندی شناخته میشن.
عروس هلندی صورت سفید یا وایت فیس White Faced Cockatiel
عروس هلندیهای وایت فیس یا صورت سفید، اون رژگونه نارنجی مخصوص عروسهای هلندی رو روی لپشون ندارن.
این نتیجه یک جهش ژنتیکی هست که لکه های نارنجی روی گونه ها و پرهای زرد بدن رو حذف شده. به همین خاطر، پرنده دارای صورت سفید خالص و بدنی خاکستری رنگ یا کاهی نزدیم
کبه قهوه ای است، نرها معمولاً سرشون کاملاً سفیده، ولی صورت مادهها ممکنه کاملاً خاکستری بشه. در سال ۱۹۶۴، اولین عروس هلندی های وایت فیس در هلند پرورش داده شدن و اینها هشتمین جهشی هستن که تا به حال در عروس هلندیها پیدا شده. عروس هلندی وایت فیس تقریبا نسبت به رنگهای دیگه کمتر هستن ولی هیچ برتری نژادی ای به سایر رنگها ندارن.
نکنه خیلی مهم در عروس هلندی های وایت فیس اینه که این پرنده ها معمولا توانایی تولید رنگدانه های قرمز و زرد رو در پرهاشون ندارن و جلوتر خواهید دید که نژاد آلبینو چطور از اجداد white face خود به دنیا آمده است.

عروس هلندی لوتینو Lutino Cockatiel
در واقع عروس هلندی «صورتسفید لوتینو» (Whiteface Lutino Cockatiel) یکی از خاصترین و زیباترین ترکیبهای رنگی در دنیای عروس هلندیها است. این ترکیب نتیجه ادغام دو جهش ژنتیکی مجزا است: جهش «صورتسفید» (Whiteface) و جهش «لوتینو» (Lutino).
نتیجه این ترکیب، پرندهای است که تمام رنگهای تیره (ملانین) از بدنش حذف شده و همچنین رنگدانههای نارنجی گونههایش را نیز ندارد.
شکل ظاهری عروس هلندی صورتسفید لوتینو
رنگ بدن: بدن پرنده کاملاً سفید است. جهش لوتینو باعث حذف تمام رنگهای خاکستری/سیاه میشود و فقط رنگ زرد باقی میماند، اما جهش صورتسفید این رنگ زرد را نیز به سفید تغییر میدهد.
رنگ صورت و گونهها: صورت و کاکل (تاج) پرنده نیز کاملاً سفید یا شیری رنگ است. مهمترین تفاوت با لوتینو معمولی در همین نقطه است؛ لوتینوهای معمولی دارای لکههای نارنجی روی گونه هستند، اما در این نژاد، این لکهها وجود ندارند.
رنگ چشمها: چشمها معمولاً قرمز یا شرابی هستند، که از ویژگیهای بارز جهش لوتینو است.
پاها و منقار: پاها معمولاً صورتی/روشن هستند و منقار نیز به رنگ استخوانی روشن است.
تشخیص جنسیت عروس هلندی در نژاد صورتسفید لوتینو
تشخیص جنسیت در این نژاد از روی ظاهر بسیار دشوار است، زیرا جهش صورتسفید و لوتینو هر دو الگوهای رنگی طبیعی نر و ماده را میپوشانند. برای تعیین جنسیت دقیقتر، اغلب نیاز به آزمایش DNA یا مشاهده رفتار پرنده در زمان بلوغ (حدود ۹ تا ۱۲ ماهگی) است:
رفتار نرها: نرهای بالغ ممکن است آواز بخوانند یا سوتهای پیچیده و ملودیدار بزنند.
رفتار مادهها: مادهها معمولاً ساکتتر هستند و فقط صداهای معمولی جیر جیر از خود تولید میکنند.
خصوصیات رفتاری
همانند سایر نژادهای عروس هلندی، این پرندگان بسیار اجتماعی، مهربان و بازیگوش هستند. آنها به توجه زیادی نیاز دارند و اگر به خوبی اجتماعی شوند، حیوانات خانگی فوقالعادهای خواهند بود.
عروس هلندیهای لوتینو نمیتونن پرهای خاکستری داشته باشن چون توانایی تولید رنگدانه یا ملانین خاکستری رو ندارند! معمولاً بدن عروس هلندیهای لوتینو کاملا سفیده، ولی پرهای بالاشون ممکنه کمی زرد باشه. صورت لوتینو معمولاً زرد و گونه ها نارنجی و چشمهاشون قرمز هست، جلوتر در رابطه با آلبینوهای چشم قرمز هم میخونیم 😊بعضی از عروسهای هلندی لوتینو، پرهای زردتری دارن که در ایران بهشون لوتینوی زعفرانی هم گفته میشه، همچنین برخی از این جهش از جفتگیری لوتینو و نژاد دارچینی به وجود امده اند.

عروس هلندی گلباقالی / مرواریدی یا Pearl Cockatiel
عروس هلندیهای مرواریدی نوعی متنوع هستن که دارای خالهای سفیدی روی بدن و سرشون هستن. از روی شباهت رنگ و شکل دایره ای این نقطه ها به مروارید، اسم عروس هلندی مرواریدی برای این رنگ انتخاب شده. در مورد رنگ مرواریدی در عروسهای هلندی این نکته جالبه که بدونید فقط پرنده های ماده بعد از سن بلوغ هم رنگ مرواریدی و خالهای سفیدشون رو حفظ میکنن. پس اگر عروس هلندی بالغی دیدید که مرواریدی بود، حتما ماده ست 😊 جون در جنس نر این پرنده ها لکه های سفید فقط تا زمان پر ریزی پرنده وجود دارند و بعدش ناپدید میشن و دیگه اون عروس خوشگل نرمون مرواریدی نیست ( 👈🏻 راستی تو این مقاله حتما تفاوت پر کنی و پر ریزی عروس هلندی رو بخون نکنه حیوونت دچار پر کنی بشه و به اشتباه فکر کنی یه اتفاق نرماله !!! )
اینم اضافه کنم که در سال ۱۹۷۰، عروس هلندیهای مرواریدی برای اولین بار در اسارت پرورش داده شدن و از اون به بعد نژاد گلباقالی خانم رو تو عروس هلندی ها داریم.

نژاد عروس هلندی ابلق Pied Cockatiel
این رنگ از عروس هلندی ترکیبی از خاکستری، زرد و سفید است، در نظر داشته باشید واژه نژاد شاید در استفاده برای عروس هلندی ها درست نباشه چون صرفا ما با یک جهش رو به رو هستیم اما اکثریت مردم با این واژه اشنا هستند بنابرای ما در این مقاله از این واژه نیز استفاده کرده ایم ، ناحیه های پراکندهای از بدن عروس هلندیهای ابلق به دلیل عدم وجود رنگدانه سفید هستن. این نواحی سفید ممکنه هر جایی روی پوست ظاهر بشن و اندازهها و شکلهای متفاوتی داشته باشن. بنابراین، هیچ دو عروس هلندی ابلقی هرگز شبیه هم نخواهند بود. گونه های این رنگ از عروس هلندی نارنجی و شاه پرها معمولا لیمویی یا زرد هستن.
جهش ابلق را میتوانیم یکی از اولین نژاد های کشف شده ی عرس هلندی ها بدانیم.

عروس هلندی دوکت Pied Cockatiel
معمولا هرکدام از نژادهای وایت فیس یا ابلق که روی بالهای پرنده به صورت قرینه خاکستری باشد، عروس هلندی دوکت گفته می شود که میتونه یکی از زیبایی های طبیعت باشه که من به شخصه عاشقشم، عروس هلندی «دوکت» که در زبان انگلیسی به آن "Pied Cockatiel" گفته میشود (و گاهی در ایران با نام " عروس هلندی دلقکی" نیز شناخته میشود)، یکی از محبوبترین و رایجترین جهشهای رنگی در بین عروس هلندیها است. ویژگی بارز این نژاد، لکههای نامنظم و تصادفی رنگی روی بدن پرنده است، که عکس عروس هلندی دوکت را پایین تر مشاهده میکنید
در ادامه به شکل ظاهری و خصوصیات رفتاری آن میپردازیم:

شکل ظاهری عروس هلندی دوکت (Pied Cockatiel)
ویژگی اصلی نژاد دوکت، الگوی رنگآمیزی نامنظم پرهای آن است که ناشی از جهش ژنتیکی مغلوب است.
الگوی رنگ: بدن این پرندهها ترکیبی از رنگ اصلی (مثلاً خاکستری) و لکههایی با رنگ روشنتر (معمولاً زرد یا سفید) است. این لکهها میتوانند در هر نقطهای از بدن، بالها، سر یا دم ظاهر شوند و هیچ الگوی مشخص و قرینهای ندارند.
تنوع رنگ: تنوع در این نژاد بسیار زیاد است. یک عروس هلندی دوکت ممکن است فقط چند لکه کوچک داشته باشد (Light Pied) و پرندهای دیگر ممکن است تقریباً تمام بدنش سفید یا زرد باشد (Heavy Pied یا Fancy Pied).
گونههای نارنجی: مانند اکثر عروس هلندیها، گونههای این نژاد معمولاً دارای لکههای گرد نارنجی رنگ هستند، مگر اینکه جهشهای دیگری مانند "صورت سفید" (Whiteface) نیز در پرنده وجود داشته باشد.
جنسیت: در نژاد دوکت کلاسیک، برخلاف نژاد اصلی خاکستری، تشخیص جنسیت از روی رنگ (دیمورفیسم جنسی) همیشه آسان نیست، زیرا هر دو جنس نر و ماده میتوانند رنگهای مشابهی داشته باشند.
اگر پرنده داری رو دنبال دامپزشکی خوب برای پرندت هستی اینجا کلیک کن 👈🏻 دامپزشک پرنده
خصوصیات رفتاری عروس هلندی دوکت
خصوصیات رفتاری پرندگان زینتی بیشتر به گونه (عروس هلندی) مربوط میشود تا به جهش رنگی خاص (دوکت). بنابراین به طور کلی، عروس هلندیها پرندگان خانگی بسیار محبوبی هستند:
شخصیت دوستانه و اجتماعی: آنها عموماً پرندگانی مهربان، آرام و اجتماعی هستند و از تعامل با صاحبانشان لذت میبرند.
هوش و آموزشپذیری: پرندگان باهوشی هستند و میتوانند ترفندها یا سوت زدن را یاد بگیرند.
صدا و آواز: نرها اغلب توانایی بیشتری در سوت زدن (whistling) و تقلید صدا دارند، در حالی که مادهها معمولاً ساکتترند.
نیاز به توجه: آنها نیاز به توجه و زمان زیادی خارج از قفس دارند تا تنها و افسرده نشوند اگر بهشون کم توجهی کنید اول شروع میکنن به داد و فریاد زدن و جیغ کشیدن و بعد اگر این تنهاییه ادامه دار باشه متاسفانه افسردگی میگیرن.
عروس هلندی دارچینی/ سینامون یا Cinnamon Cockatiel
عروس هلندی سینمامونیا همون دارچینی که در دنیای پرورش دهندگان پرنده ها با اصلاح ایزابلا هم شناخته میشه ، در طبیعت پیدا نمیشه چون این نوع به خاطر یه جهش ژنتیکی به وجود اومده که در پرندگانی که در اسارت پرورش داده شدن، دیده میشه. اسمش به خاطر اینه که بر خلاف بیشتر عروس هلندیها، رنگشون به جای خاکستری قهوهای مایل به دارچینیه.
صورت نرها بعد از بلوغ معمولاً زرد روشن و گونه هاشون نارنجی هست.
مادهها هم گونه های نارنجی و صورتهای خاکستری با بدنی قهوی ای دارچینی دارند.

اصطلاح «ایزابلا (Isabella) در دنیای ژنتیک پرندگان زینتی، از جمله عروس هلندی، یک نام رایج بین پرورشدهندگان است، اما در واقع یک جهش رنگی مستقل نیست، بلکه نام دیگری برای جهش دارچینی (Cinnamon) یا ترکیبی از رنگهای خاص است.
در دامپزشکی و ژنتیک علمی، این جهش رنگی با نام Cinnamon Mutation شناخته میشه.
شکل ظاهری عروس هلندی دارچینی (Isabella / Cinnamon)
این جهش بر روی رنگدانه ملانین (رنگ تیره) تأثیر میگذارد و تولید رنگ سیاه/خاکستری را متوقف کرده و آن را به رنگ قهوهای روشن یا برنزی تبدیل میکند.
رنگ بدن: به جای رنگ خاکستری معمول، پرهای بدن پرنده دارای رنگ قهوهای روشن، دارچینی یا بژ هستند.
رنگ صورت و گونهها: مانند عروس هلندیهای وحشی (Normal Gray)، این پرندهها معمولاً دارای صورت خاکستری/زرد و لکههای گرد نارنجی روی گونههایشان هستند، مگر اینکه جهش صورتسفید (Whiteface) را نیز داشته باشند.
چشمها، پاها و منقار: رنگ چشمها در مقایسه با نژاد معمولی کمی روشنتر است (میتواند شرابی تیره به نظر برسد)، پاها و ناخنها نیز به جای سیاه، به رنگ قهوهای یا صورتی روشن هستند.
تفاوت نام «ایزابلا» و «دارچینی»
عروس هلندی دارچینی (Cinnamon) نام علمی و استاندارد این جهش رنگی است که رنگ خاکستری را به قهوهای تبدیل میکند.
عروس هلندی ایزابلا (Isabella) این نام بیشتر در بین برخی از پرورشدهندگان اروپایی یا در توصیف رنگ پشم یا پرهای بسیار کمرنگ و کرم استفاده میشود و در بسیاری از منابع علمی معتبر به عنوان یک جهش مستقل برای عروس هلندی ذکر نشده است. گاهی اوقات از نام ایزابلا برای توصیف یک پرنده دارچینی بسیار کمرنگ (Dilute Cinnamon) استفاده میشود.
خصوصیات رفتاری
همانند سایر جهشهای رنگی، رنگ ایزابلا (دارچینی) تأثیری بر شخصیت عمومی پرنده ندارد. آنها پرندگانی اجتماعی، باهوش و دوستداشتنی هستند که نیاز به تعامل اجتماعی و مراقبت مناسب دارند.
نژادهای کمیاب عروس هلندی ها
برخی از نژادهای این پرنده یا بهتر بگم جهش هایی که رنگ های متفاوتی پیدا کردن کمیاب تر هستند که در ادامه به معرفی این دسته میپردازیم:
عروس هلندی نقره ای Silver Cockatiel
به دلیل یک سری جهشهای ژنتیکی، عروس هلندی های نقره ای رنگی بسیار کمیابی هست. عروسهای هلندیهای نقره ای معمولا خاکستری بسیار روشن هستند ولی همچنین لکه های خاکستری تیره ای بالای سرشون دارن. علاوه بر این خالهای سفیدی هم روی بال و دمشون دارن، این نژاد از جفتگیری آلبینو و وایت فیس در بالا توضیح دادیم به وجود آمدند، که میتویند عکس عروس هلندی نقره ای رو پایین مشاهده کنید

عروس هلندی آلبینو Albino Cockatiel
خصوصیات هر دو جهش لوتینو و وایت فیس توی عروس هلندیهای آلبینو وجود داره. چون آلبینوها هیچ رنگدانه ای ندارن و کاملاً سفید به نظر میرسن! چون نمیتونن ملانین تولید کنن، چشمهاشون هم قرمز به نظر میاد که بهشون عروس هلندی چشم قرمز هم میگن، در نگاه اول، نرها و مادهها شبیه به هم هستن، ولی ماده ها نوارهای کم رنگی روی زیر بالهاشون دارنک که باعث تشخیص عروس هلندی نر و ماده میشه، در ادامه عکس عروس هلندی آلبینو را مشاهده میکنید

عروس هلندی زمرد Emerald Cockatiel
برخی با نام عروس هلندی سبز این دسته رو میشناسن اما واقعیت اینه که عروس هلندی ها توانایی تولید رنگدانه سبز رو ندارن، ولی تو این جهش ترکیبی که خاکستری روشن با زرد ایجاد کرده در زیر نور انعکاس سبزی به چشم میاد که خیلی از افرار این جهش از عروس هلندی ها رو سبز میبینند.

عروس هلندی پلاتین platinum cockatiel
در این نژاد کمیاب هم تلفیقی از رنگهای زرد و سفید انعکاس بژ مانندی رو به نمایش میزاره که بسیار زیباست، این نژاد فقط در استرالیا دیده شده و تا جایی که میدونم در ایران نژاد پلاتین وجود نداره.
نژادهای مختلف عروس هلندی چطور به وجود آمده اند؟
همانطور که در ابندای مقاله بیان کردم، در واقع ما با نژادهای مختلف و اخلاق های متفاوت در این پرنده رو به رونیستیم بلکه برخی جهش های ژنتیکی باعث تغییر رنگ در این پرنده شده، زمانی که دو پرنده با یکدیگر جفت گیری میکنند این موضوع کاملا طبیعیه که جوجه با دریافت برهی ویژگی های پدر و برهی ویژگی های مادر کمی با والدین خود متفاوت باشد اما برخی از کهمترین جهش های ژنتیکی موجب تغییر کاملی در رنگ این پرنده شده که این جهش ها عبارتند از :
- جهش آلبینو که تمام رنگدانه ها در ژنتیک جوجه غیر فعال شده است
- جهش لئوسیستیک که باعث بیشتر شدن لکه های سفید ، قرمز و زرد شده
- جهش ملانیستیک که رنگدانه های تیره و خاکستری را در جهش از عروس هلندی ها به وجود آورده
بهترین نژاد عروس هلندی برای نگهداری در خانه
بالا تر این موضوع رو بیان کردم که تفاوت در رنگهای عروس هلندی ها باعث تفاوتی در خلق و خو و اخلاق اونها وحتی قدرت یادگیریشون نمیشه، اینکه برهی از عروس هلندی ها صحبت میکنند و برهی خیر بستگی به پرورش آنها دارد نه نژاد!
تفاوت این پرنده ها صرفا در رنگ آنهاست بنابراین بهترین نژاد عروس هلندی برای نگهداری در خانه ی شما رنگی است که شما میپسندید فقط لازمه درنظر داشته باشید رنگهای کمیاب معمولا قیمت های بالاتری دارند، و نژاد خاکستری جزو ارزانترین نژاد ها به شمار میرود همچنین اگر قصد دارید پرنده شما راحت تر صحبت کردن یاد بگیره و آواز دلنشین تری بخونه بهتره نژاد نر تهیه کنید، اگر هم عروس هلندی دارین که خیلی جیغ میزنه میتونی از اینجا دلایل و راه کارهایی براش بخونی که قبلا برات نوشتم ( دلایل جیغ زدن عروس هلندی )