سرطان واژه‌ای ترسناک است، چه در انسان و چه در همراهان پشمالوی ما. متأسفانه گربه‌ها نیز مستعد ابتلا به انواع مختلفی از سرطان هستند که با افزایش سن، احتمال بروز آن بیشتر می‌شود. اما خبر امیدوارکننده این است که تشخیص زودهنگام سرطان در گربه ها می‌تواند تفاوت ایجاد کند و گزینه‌های درمانی بیشتری را در اختیار بگذارد و حتی منجر به بهبودی کامل شود. به عنوان صاحب یک گربه، آگاهی از نشانه‌های رایج سرطان یکی از مسئولیت‌های کلیدی شماست. این مقاله به بررسی شایع‌ترین انواع سرطان در گربه‌ها، علائم هشداردهنده و روش‌های تشخیص و درمان می‌پردازد.
در این مقاله خواهیم خواند:
سرطان در گربه‌ها:
سرطان بیماری است که در آن سلول‌های بدن به طور غیرقابل کنترلی تقسیم شده و می‌توانند به بافت‌های اطراف حمله کنند یا در سایر قسمت‌های بدن پخش شوند (متاستاز). سرطان می‌تواند تقریباً در هر اندام یا بافتی از بدن گربه ایجاد شود. در حالی که دلیل دقیق بسیاری از سرطان‌ها ناشناخته است، عواملی مانند ژنتیک، قرار گرفتن در معرض محیطی (مانند دود سیگار)، برخی ویروس‌ها (مانند ویروس لوسمی گربه سانان FeLV) و سیستم ایمنی سرکوب‌شده می‌توانند نقش داشته باشند.
شایع‌ترین انواع سرطان در گربه‌ها
در ادامه بهتره انواع شایع سرطان در گربه ها را بررسی کنیم
سرطان لنفوم گربه (Lymphoma)
لنفوم نوعی سرطان خونی است که از سلول‌های سیستم ایمنی (لنفوسیت‌ها) منشأ می‌گیرد، یکی از شایع‌ترین نوع سرطان در گربه‌ها است که سیستم لنفاوی (بخشی از سیستم ایمنی) را درگیر می‌کند. این سرطان می‌تواند در چندین ناحیه ظاهر شود که در ادامه بررسی خواهیم کرد:
انواع لنفوم در گربه‌ها
لنفوم مدیاستینال (Mediastinal Lymphoma):
در قفسه سینه ایجاد می‌شود و باعث مشکلات تنفسی، سرفه و تنگی نفس می‌گردد. بیشتر در گربه‌های جوان FeLV+ دیده می‌شود.
لنفوم گوارشی (Alimentary Lymphoma):
شایع‌ترین نوع در گربه‌ها. در روده یا معده تشکیل می‌شود. علائم: استفراغ، اسهال، کاهش وزن، بی‌اشتهایی.
لنفوم چندکانونی (Multicentric Lymphoma):
در چند اندام مثل غدد لنفاوی، کبد و طحال گسترش می‌یابد. علائم عمومی: بزرگ شدن غدد لنفاوی، بی‌حالی، لاغری.
لنفوم خارج‌گرهی (Extranodal Lymphoma):
می‌تواند در چشم، کلیه یا سیستم عصبی مرکزی رخ دهد. علائم بستگی به محل درگیری دارد.
✅ علائم بالینی سرطان لنفوم در گربه ها
✅ تشخیص سرطان لنفوم گربه
-
معاینه فیزیکی (لمس غدد لنفاوی، بررسی لاغری یا توده‌ها)
-
آزمایش خون و بیوشیمی برای بررسی عملکرد کبد و کلیه
-
سونوگرافی و رادیوگرافی جهت مشاهده توده‌ها
-
سیتولوژی یا بیوپسی (نمونه‌برداری از بافت یا غدد لنفاوی برای تأیید تشخیص)
✅ درمان
-
شیمی‌درمانی (Chemotherapy): درمان اصلی لنفوم در گربه‌هاست و می‌تواند عمر و کیفیت زندگی را افزایش دهد. پروتکل‌های چنددارویی (CHOP protocol) متداول هستند.
-
کورتیکواستروئیدها (مثل پردنیزولون): در مواردی به‌عنوان درمان حمایتی استفاده می‌شوند.
-
مراقبت حمایتی: شامل تغذیه مناسب، داروهای ضد تهوع و مدیریت درد.
-
جراحی یا پرتو درمانی به‌ندرت (در موارد موضعی خاص).
✅ پیش‌آگهی (Prognosis)
-
بسته به نوع لنفوم و پاسخ به درمان متغیر است.
-
گربه‌هایی که شیمی‌درمانی کامل دریافت می‌کنند ممکن است ۶ ماه تا ۲ سال یا بیشتر عمر کنند.
-
بدون درمان، متوسط بقا معمولاً فقط چند هفته تا چند ماه است.
کارسینوم سلول سنگفرشی در گربه ها (Feline Squamous Cell Carcinoma)
این سرطان تهاجمی معمولاً در دهان (زبان، لثه، لوزه‌ها) و کمتر در بینی یا نوک گوش‌ها (در گربه‌های سفید که در معرض آفتاب هستند) دیده می‌شود. تشخیص زودهنگام آن به دلیل محل قرارگیری‌اش اغلب دشوار است، کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) نوعی تومور بدخیم است که از سلول‌های اپی‌تلیال سنگفرشی در پوست یا غشاهای مخاطی منشأ می‌گیرد. این سرطان در گربه‌ها به‌ویژه در نواحی در معرض نور خورشید یا در دهان شایع است.
✅ محل‌های شایع بروز SCC در گربه‌ها
-
پوست (Cutaneous SCC):
-
معمولاً در نواحی بدون مو یا کم‌مو (بینی، گوش، پلک).
-
ارتباط قوی با قرار گرفتن طولانی در معرض نور خورشید دارد.
-
بیشتر در گربه‌های سفید یا روشن‌رنگ دیده می‌شود.
-
دهان (Oral SCC):
-
یکی از شایع‌ترین تومورهای دهانی در گربه‌ها.
-
اغلب در زبان، لثه یا کام سخت دیده می‌شود.
-
تهاجمی است و به استخوان فک و بافت‌های اطراف گسترش می‌یابد.
-
ناحیه بینی و سینوس‌ها (Nasal SCC):
✅ علائم بالینی
-
SCC پوستی:
-
SCC دهانی:
-
بوی بد دهان (Halitosis).
-
سختی در جویدن یا بلع.
-
ریزش بزاق بیش از حد.
-
خونریزی از دهان.
-
کاهش وزن و بی‌اشتهایی.
✅ تشخیص
-
معاینه فیزیکی دقیق برای مشاهده زخم یا توده.
-
بیوپسی (نمونه‌برداری بافتی): تنها راه قطعی برای تشخیص.
-
رادیوگرافی یا CT Scan: برای بررسی میزان تهاجم به استخوان یا بافت‌های مجاور.
-
آزمایش خون: برای ارزیابی وضعیت عمومی بدن پیش از درمان.
✅ درمان
-
جراحی:
-
پرتودرمانی (Radiation Therapy):
-
شیمی‌درمانی:
-
مراقبت حمایتی:
✅ پیش‌آگهی (Prognosis)
-
SCC پوستی: اگر زود تشخیص داده شود و با جراحی یا پرتو درمانی کنترل شود، پیش‌آگهی نسبتاً خوب است.
-
SCC دهانی: معمولاً پیش‌آگهی ضعیف دارد، چون اغلب دیر تشخیص داده می‌شود و به شدت به بافت اطراف تهاجم پیدا می‌کند. طول عمر متوسط پس از تشخیص در این حالت معمولاً بین ۲ تا ۶ ماه است، مگر اینکه درمان تهاجمی انجام شود.
فیبروسارکوما (Fibrosarcoma)
فیبروسارکوما نوعی تومور بدخیم بافت نرم است که از فیبروبلاست‌ها (سلول‌های بافت همبند) منشأ می‌گیرد. این سرطان در گربه‌ها نسبتا شایع بوده و اغلب به شکل یک توده‌ی زیرپوستی، سفت و به‌تدریج بزرگ‌شونده ظاهر می‌شود.این سرطان بافت نرم، از بافت همبند زیر پوست منشأ می‌گیرد. این تومورها می‌توانند به صورت توده‌هایی زیر پوست ظاهر شوند. یک نوع بسیار تهاجمی آن به نام سارکوم محل تزریق (FISS) وجود دارد که می‌تواند در محل واکسیناسیون یا تزریق دارو ایجاد شود، اگرچه این مورد نادر است.
✅ ویژگی‌های کلیدی
-
رشد معمولاً موضعی و بسیار تهاجمی دارد (به بافت‌های اطراف نفوذ می‌کند).
-
متاستاز (گسترش به نقاط دور بدن مثل ریه) در فیبروسارکوما نسبتاً کم (۱۰–۲۵٪) رخ می‌دهد.
-
به دلیل تهاجم موضعی، عود پس از جراحی شایع است.
✅ عوامل و ریسک‌فاکتورها
فیبروسارکومای مرتبط با واکسن (Vaccine-Associated Sarcoma – VAS):
- در محل تزریق واکسن (به‌ویژه واکسن هاری یا FeLV) ایجاد می‌شود.
- علت: التهاب مزمن و تحریک مداوم بافت پس از تزریق.
- نادر است اما اهمیت زیادی دارد.
عوامل ژنتیکی و ایمنی:
برخی گربه‌ها استعداد ژنتیکی برای پاسخ التهابی شدید دارند.
ضربه یا التهاب مزمن:
گاهی فیبروسارکوما در محل زخم‌های قدیمی یا اجسام خارجی زیرپوست ایجاد می‌شود.
✅ علائم بالینی
-
وجود یک توده زیرپوستی، سفت و بدون درد که به مرور بزرگ می‌شود.
-
پوست روی توده ممکن است طبیعی، زخمی یا ملتهب شود.
-
اگر تومور در نواحی اندام باشد، می‌تواند حرکت را مختل کند.
-
در مراحل پیشرفته: کاهش وزن، بی‌اشتهایی و ضعف عمومی.
✅ تشخیص
-
معاینه بالینی: بررسی توده از نظر اندازه، قوام و محل.
-
نمونه‌برداری (بیوپسی یا FNA): برای تایید نوع سلول‌های سرطانی.
-
تصویربرداری (رادیوگرافی، CT یا MRI): جهت تعیین عمق و وسعت تهاجم به بافت‌های اطراف.
-
رادیوگرافی قفسه سینه: بررسی متاستاز به ریه.
✅ درمان
-
جراحی وسیع (Wide Surgical Excision):
-
پرتودرمانی (Radiation Therapy):
-
شیمی‌درمانی (Chemotherapy):
-
مراقبت حمایتی:
-
کنترل درد.
-
حفظ کیفیت زندگی حیوان.
✅ پیش‌آگهی (Prognosis)
-
بستگی به اندازه توده، محل، و کامل بودن برداشت جراحی دارد.
-
در صورت جراحی کامل + پرتودرمانی: بقا ممکن است ۲ تا ۴ سال یا بیشتر باشد.
-
در صورت برداشت ناقص: عود معمولاً ظرف چند ماه رخ می‌دهد.
-
متاستاز نادر است، اما در مراحل پیشرفته می‌تواند رخ دهد.
📌 نکته مهم در پیشگیری (مربوط به VAS):
توصیه می‌شود واکسن‌ها در اندام‌های انتهایی (مثل پا یا دم) تزریق شوند.
چون اگر فیبروسارکوما ایجاد شود، امکان جراحی و حتی قطع اندام وجود دارد و شانس بقا بیشتر می‌شود.
خلاصه سرطان فیبروسارکو گربه
فیبروسارکوما در گربه‌ها یک تومور بافت نرم بدخیم و تهاجمی است که اغلب به‌صورت یک توده زیرپوستی ظاهر می‌شود. این سرطان بیشتر به‌طور موضعی رشد می‌کند و کمتر متاستاز می‌دهد، اما عود آن بسیار شایع است. درمان اصلی جراحی وسیع است و پیش‌آگهی به شدت به کامل بودن برداشت جراحی وابسته است.
سرطان پستان در گربه‌ها (Feline Mammary Adenocarcinoma)
سرطان پستان در گربه‌ها یکی از شایع‌ترین تومورهای بدخیم است و بعد از سرطان پوست و لنفوم در رتبه سوم قرار دارد. حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد توده‌های پستانی در گربه‌ها بدخیم هستند، در حالی که در سگ‌ها این نسبت کمتر است.
علت‌ها و عوامل خطر
عوامل هورمونی نقش بسیار مهمی دارند. گربه‌هایی که عقیم نشده‌اند یا دیر عقیم شده‌اند (بعد از ۶ ماهگی) احتمال بیشتری برای ابتلا دارند. استفاده طولانی‌مدت از داروهای هورمونی (مثل داروهای جلوگیری از فحلی) نیز خطر را افزایش می‌دهد. نژاد سیامی و برخی نژادهای شرقی استعداد بیشتری نشان داده‌اند.
نوع و رفتار تومور
شایع‌ترین نوع سرطان پستان در گربه‌ها آدنوکارسینوم (Adenocarcinoma) است که از سلول‌های غدد پستانی منشأ می‌گیرد. این تومور بسیار تهاجمی است، به سرعت به بافت‌های اطراف نفوذ می‌کند و تمایل زیادی به متاستاز دارد. شایع‌ترین محل‌های متاستاز شامل غدد لنفاوی ناحیه‌ای و ریه‌ها هستند.
علائم بالینی سرطان پستان گربه
وجود توده یا برجستگی سفت در یکی از غدد پستانی که به مرور بزرگ می‌شود. اغلب چندین غده پستانی درگیر می‌شوند. پوست روی توده ممکن است زخمی، ملتهب یا ترشح‌دار شود. در مراحل پیشرفته ممکن است حیوان کاهش وزن، بی‌اشتهایی، بی‌حالی و علائم تنفسی (به دلیل متاستاز به ریه) داشته باشد.
تشخیص سرطان پستان در گربه ها
معاینه بالینی و لمس غدد پستانی برای شناسایی توده. رادیوگرافی قفسه سینه برای بررسی متاستاز به ریه. سونوگرافی شکم جهت بررسی درگیری ارگان‌های داخلی. نمونه‌برداری (بیوپسی) یا برداشت کامل توده و بررسی هیستوپاتولوژی برای تشخیص قطعی.
درمان
جراحی اصلی‌ترین و مؤثرترین درمان است. معمولاً ماستکتومی کامل یک طرفه یا دوطرفه (برداشت کامل زنجیره پستانی در یک یا هر دو سمت) توصیه می‌شود، چون احتمال درگیری چند غده وجود دارد. در صورت وجود متاستاز به غدد لنفاوی، آنها نیز باید برداشته شوند. شیمی‌درمانی (مثلاً با دوکسوروبیسین یا کاربوپلاتین) ممکن است بعد از جراحی برای کاهش احتمال عود و کنترل متاستاز استفاده شود. پرتودرمانی کمتر کاربرد دارد. مراقبت حمایتی شامل کنترل درد و مراقبت از زخم جراحی اهمیت دارد.
پیش‌آگهی یا پیش بینی آینده بیماری (Prognosis)
پیش‌آگهی به شدت وابسته به اندازه توده و مرحله بیماری است. توده‌هایی با قطر کمتر از ۲ سانتی‌متر (مرحله I) پیش‌آگهی بهتری دارند (بقا تا ۳ سال). توده‌های بزرگ‌تر از ۳ سانتی‌متر معمولاً پیش‌آگهی ضعیف‌تری دارند و متوسط بقا کمتر از یک سال است. وجود متاستاز به ریه یا غدد لنفاوی منطقه‌ای نیز پیش‌آگهی را بدتر می‌کند. گربه‌هایی که در سن پایین عقیم می‌شوند (قبل از ۶ ماهگی) بیش از ۹۰٪ کاهش ریسک ابتلا دارند، بنابراین عقیم‌سازی زودهنگام بهترین راه پیشگیری است.
📌 خلاصه:
سرطان پستان در گربه‌ها یک بیماری بدخیم و تهاجمی است که بیشتر در گربه‌های ماده و غیرعقیم دیده می‌شود. تشخیص زودهنگام و جراحی تهاجمی سریع، کلید افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی است.
حدود 90% از توده‌های پستانی در گربه‌ها بدخیم و بسیار تهاجمی هستند. این سرطان در گربه‌های ماده شایع است، اما به ندرت در گربه‌های نر نیز دیده می‌شود. عقیم کردن گربه در یک سالگی، خطر ابتلا به این سرطان را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد.
ماست سل تومور در گربه‌ها (Feline Mast Cell Tumor)
ماست سل تومور نوعی نئوپلازی (تومور) است که از ماست سل‌ها منشأ می‌گیرد. ماست سل‌ها نوعی سلول ایمنی هستند که در واکنش‌های آلرژیک و التهابی نقش دارند و موادی مثل هیستامین و هپارین ترشح می‌کنند. در گربه‌ها ماست سل تومور یکی از تومورهای نسبتاً شایع پوست و همچنین احشای داخلی (به‌ویژه طحال و دستگاه گوارش) است.این تومورها می‌توانند در پوست (اغلب خوش خیم‌تر) یا در اندام‌های داخلی به ویژه طحال و روده (اغلب بدخیم) ظاهر شوند.
انواع ماست سل تومور گربه
-
ماست سل تومور پوستی (Cutaneous MCT): شایع‌ترین نوع، معمولاً به‌صورت یک یا چند توده سفت یا برجسته روی پوست ظاهر می‌شود. بیشتر در سر، گردن و اندام‌ها دیده می‌شود. در گربه‌ها نسبت به سگ‌ها رفتار تهاجمی کمتری دارد.
-
ماست سل تومور احشایی (Visceral MCT): در ارگان‌هایی مانند طحال، کبد یا روده رخ می‌دهد. نوع طحالی بسیار شایع است و باعث بزرگ‌شدن طحال (Splenomegaly) می‌شود. نوع روده‌ای تهاجمی‌تر است و می‌تواند باعث انسداد یا علائم گوارشی شدید شود.
علائم بالینی
-
در نوع پوستی: وجود توده‌های کوچک یا بزرگ روی پوست، که ممکن است زخم یا قرمز شوند. گاهی خارش یا تورم متناوب دارند.
-
در نوع طحالی: بزرگ شدن محسوس شکم، بی‌حالی، کاهش وزن، استفراغ یا اسهال، کم‌خونی.
-
در نوع گوارشی: استفراغ مزمن، اسهال، کاهش وزن شدید و ضعف عمومی.
تشخیص سرطان ماست سل تومور در گربه ها
-
معاینه بالینی و لمس توده‌ها.
-
سیتولوژی (Fine Needle Aspiration – FNA): ماست سل‌ها در نمونه به راحتی قابل شناسایی هستند.
-
بیوپسی و هیستوپاتولوژی: برای تعیین درجه بدخیمی و رفتار تومور.
-
آزمایش خون و تصویربرداری (رادیوگرافی، سونوگرافی): برای بررسی گسترش بیماری، به‌ویژه در نوع احشایی.
درمان
-
جراحی: درمان انتخابی برای ماست سل تومور پوستی است. با برداشت کامل، بسیاری از گربه‌ها بهبود طولانی‌مدت پیدا می‌کنند.
-
اسپلنکتومی (برداشت طحال): در ماست سل تومور طحالی، جراحی می‌تواند طول عمر را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.
-
شیمی‌درمانی: در موارد تهاجمی یا منتشر استفاده می‌شود. داروهایی مثل لوموستین (Lomustine) یا وین‌بلاستین گاهی به کار می‌روند.
-
داروهای حمایتی: آنتی‌هیستامین‌ها (برای کاهش اثر هیستامین ترشح‌شده)، کورتیکواستروئیدها (مثل پردنیزولون) برای کنترل التهاب و کاهش علائم.
پیش‌آگهی(Prognosis)
-
در ماست سل تومور پوستی معمولاً پیش‌آگهی خوب است، مخصوصاً اگر توده به‌طور کامل برداشته شود.
-
در ماست سل تومور طحالی، اگر جراحی انجام شود، بسیاری از گربه‌ها می‌توانند ماه‌ها تا سال‌ها عمر کنند.
-
در ماست سل تومور گوارشی پیش‌آگهی ضعیف است چون تهاجمی و منتشر است و درمان کامل دشوار می‌باشد.
📌 خلاصه: ماست سل تومور در گربه‌ها یک سرطان سلول‌های ایمنی است که می‌تواند پوستی یا داخلی باشد. نوع پوستی عموماً خوش‌خیم‌تر است، در حالی که نوع گوارشی تهاجمی و با پیش‌آگهی ضعیف است. تشخیص سریع و درمان مناسب (به‌ویژه جراحی) نقش مهمی در بهبود کیفیت و طول عمر گربه دارد.
10 علائم هشداردهنده علائم سرطان در گربه‌ها
مراقب این تغییرات در بدن و رفتار گربه خود باشید. مشاهده هر یک از این علائم نیاز به مراجعه فوری به دامپزشک دارد.
- توده‌ها یا برآمدگی‌های غیرعادی: هر توده جدید، به خصوص آن‌هایی که به سرعت رشد می‌کنند یا تغییر شکل می‌دهند، باید توسط دامپزشک بررسی شود. همه توده‌ها را بدخیم فرض کنید تا خلاف آن ثابت شود.
- زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند: زخم‌های باز یا تحریک‌شده پوستی که بهبود نمی‌یابند می‌توانند نشانه سرطان پوست باشند.
- کاهش وزن غیرقابل توضیح : اگر گربه شما در حال کاهش وزن است اما اشتهای طبیعی دارد یا اشتهایش افزایش یافته، این یک علامت کلاسیک و بسیار نگران‌کننده است.
- تغییر در اشتها: هم کاهش اشتها و هم افزایش اشتها می‌توانند نشانه مشکل باشند. برخی از سرطان‌ها باعث از بین رفتن اشتها می‌شوند، در حالی که برخی دیگر (مانند پرکاری تیروئید که یک بیماری سرطانی نیست اما شبیه آن است) باعث افزایش اشتها می‌شوند.
- بوی بد دهان: بوی بسیار بد و غیرعادی دهان می‌تواند نشان‌دهنده تومورهای دهانی باشد.
- بی‌حالی و کمبود انرژی :اگر گربه فعال شما ناگهان علاقه خود را به بازی از دست داده و بیشتر روز را می‌خوابد، این می‌تواند نشانه یک بیماری زمینه‌ای از جمله سرطان باشد.
- مشکل در تنفس : سرفه، تنفس با دهان باز، یا مشکل در بلع می‌تواند نشانه تومور در قفسه سینه یا گلو باشد.
- مشکل در دفع اسهال، یبوست یا خون در مدفوع گربه یا ادرار می‌توانند از علائم سرطان باشند.
- تورم یا نفخ شکم: تجمع مایع (آسیت) یا رشد یک تومور بزرگ در شکم می‌تواند باعث اتساع و تورم قابل توجه شکم شود.
- لنگش یا درد بی‌دلیل : سرطان استخوان می‌تواند باعث لنگش شدید و درد در هنگام لمس شود.خونریزی یا ترشح از هر قسمت از بدن : این شامل خونریزی از بینی، دهان، مقعد یا واژن است.
تشخیص و درمان سرطان در گربه ها
تشخیص سرطان در گربه: دامپزشک کار خود را با معاینه فیزیکی کامل و گرفتن تاریخچه پزشکی شروع می‌کند. روش‌های تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA): گرفتن نمونه کوچکی از سلول‌های توده با سوزن برای بررسی زیر میکروسکوپ.
بیوپسی (نمونه‌برداری): برداشتن یک تکه کوچک از بافت برای تجزیه و تحلیل پاتولوژیک که قطعی‌ترین روش تشخیص است.
آزمایش خون و ادرار: برای ارزیابی سلامت کلی اندام‌ها _ آزمایشگاه حیوانات
تصویربرداری: عکس‌برداری با اشعه ایکس (رادیوگرافی) و سونوگرافی برای بررسی اندازه، محل و گسترش تومور- سونوگرافی و تصویر برداری حیوانات
درمان: گزینه‌های درمانی به نوع سرطان، درجه آن (گرید) و stage (مرحله) بیماری بستگی دارد:
جراحی : اولین خط درمان برای بسیاری از تومورهای جامد و با مکان مشخص است.
شیمی‌درمانی : برای سرطان‌های سیستمیک مانند لنفوم یا زمانی که سرطان متاستاز داده است استفاده می‌شود. عوارض جانبی در گربه‌ها اغلب خفیف‌تر از انسان‌ها است.
پرتو درمانی (Radiotherapy): برای تومورهای محلی که قابل برداشت نیستند (مانند برخی تومورهای دهان یا مغز) استفاده می‌شود.
مراقبت تسکینی : هنگامی که درمان امکان‌پذیر نباشد، هدف حفظ کیفیت زندگی و مدیریت درد است.
نتیجه‌گیری: امیدواری با هوشیاری
اگرچه تشخیص سرطان برای صاحب گربه می‌تواند ویرانگر باشد، اما به این معنی نیست که حکم حتمی مرگ است. بسیاری از سرطان‌ها اگر زود تشخیص داده شوند، قابل درمان یا مدیریت طولانی‌مدت هستند. معاینات منظم دامپزشکی (حداقل سالی دو بار برای گربه‌های مسن) و آگاهی شما از کوچک‌ترین تغییرات در بدن و رفتار گربه، قدرتمندترین سلاح‌ها در این نبرد هستند. همیشه به خاطر داشته باشید که هدف نهایی، تضمین بهترین کیفیت ممکن زندگی برای دوست پشمالوی شماست، چه از طریق درمان تهاجمی و چه از طریق مراقبت‌های تسکینی.