بیماری لایم در سگ‌ها: علائم، تشخیص و درمان

بیماری لایم (Lyme disease) یک عفونت باکتریایی و یکی از شایع‌ترین بیماری‌های قابل انتقال از طریق کنه است که توسط کنه‌های آلوده به Borrelia burgdorferi منتقل می‌شود. این بیماری می‌تواند سگ‌ها و همچنین انسان‌ها را تحت تأثیر قرار دهد که قبلا در رابطه با بیماریهای مشترک انسان و سگ صحبت کردیم . در این مقاله به بررسی علائم، راه‌های تشخیص و درمان بیماری عفونی لایم در سگ‌ها می‌پردازیم

دلیل ابتلای سگ به بیماری عفونی لایم

• تماس مکرر با محیط‌های بیرون از خانه احتمال چسبیدن کنه به پوشش موی سگ را بیشتر می کند.
• پوشش ضخیم مو که تشخیص کنه‌ها را دشوار می‌کند.
• عادت بو کردن و گشت‌وگذار در مناطق پرعلف و جنگلی توسط سگها

در ادامه این مقاله به بررسی جامع علائم، روش‌های تشخیصی دقیق و راهکارهای درمانی و پیشگیرانه این بیماری می‌پردازیم.

در این مقاله خواهیم خواند

• علائم ابتدایی بیماری لایم در سگ‌ها
• علائم شایع بیماری لایم در سگ
• علائم پیشرفته بیماری لایم در سگها
• تشخیص بیماری لایم در سگها
• درمان بیماری لایم در سگ‌
• آنتی‌بیوتیک‌تراپی
• طول دوره درمان بیماری لایم
• انتخاب دارو برای درمان بیماری لایم
• پیگیری و پایش درمان  بیماری لایم در سگ
• پیشگیری از ابتلا به بیماری لایم
• سوالات متداول درباره بیماری لایم در سگ‌ها

علائم ابتدایی بیماری لایم در سگ‌ها

سگ‌های مبتلا به بیماری لایم ممکن است طیف وسیعی از علائم را نشان دهند که شدت آنها از خفیف تا شدید متغیر است. این علائم معمولاً 2 تا 5 ماه پس از گزش کنه آلوده ظاهر می‌شوند:

علائم شایع بیماری لایم در سگ

علاوه بر علائمی که در بالا اشاره کردیم ، یک سری علائم شایع در بیماری باکتریایی لایم وجود داره که با این علائم راحت تر میتونید تشخیص بدین و زودتر سگ رو به دامپزشک ببرید

• Intermittent lameness ( لنگش متناوب )  : یکی از بارزترین نشانه‌ها که اغلب از یک پا شروع شده و ممکن است به تناوب بین اندام‌ها جابجا شود لنگش پای سگ است
•  Low-grade fever ( تب خفیف ): معمولاً بین 39.4 تا 40 درجه سانتیگراد
•  Lethargy and general weakness ( بی حالی و ضعف عمومی ) :  کاهش محسوس در سطح انرژی و فعالیت روزانه
• : (تورم و درد مفاصل) Joint swelling and pain به ویژه در مفاصل بزرگتر مانند زانو و آرنج
• Loss of appetite ( کاهش اشتها):   همراه با کاهش وزن پیشرونده

علائم پیشرفته بیماری لایم در سگها

• درگیری کلیوی (گلومرولونفریت( که ممکن است به صورت افزایش تشنگی، افزایش ادرار و در نهایت نارسایی کلیه ظاهر شود.
• علائم عصبی در سگ، در موارد نادر شامل عدم تعادل، تشنج یا تغییرات رفتاری در سگ می شود.
• مشکلات قلبی مانند آریتمی که البته بسیار نادر است.
• تورم غدد لنفاوی حیوان به ویژه در نزدیکی محل گزش کنه

نکته مهم این است که حدود 10% از سگ‌های آلوده ممکن است هیچ علامت بالینی واضحی نشان ندهند، اما همچنان ناقل بیماری باشند. به این معنی که کنه ای که سگ را نیش بزند خودش آلوده شده و میتواند بیماری لایم را به سایر حیوانات یا انسانها منتقل کند ولی به این معنی نیست که مثلا بزاق سگ آلوده کننده باشد یا تماس با سگ خطری ایجاد کند. این بیماری تنها از طریق خون به خون منتقل می شود.

تشخیص بیماری لایم در سگها

تشخیص این بیماری معمولاً شامل موارد زیر است:

• تاریخچه تماس با کنه
• آزمایش‌های خون مانند تست الایزا و وسترن بلات
• معاینه فیزیکی توسط دامپزشک
• گاهی اوقات، تشخیص دشوار است زیرا علائم می‌توانند شبیه به سایر بیماری‌ها باشند.

لینک مرتبط: آزمایش‌های رایج خون در دامپزشکی

درمان بیماری لایم در سگ‌

پروتکل اصلی درمان بیماری لایم سگ شامل موارد زیر است

1-آنتی‌بیوتیک‌تراپی

درمان بیماری لایم در سگ‌ها اساساً مبتنی بر یک دوره طولانی‌مدت مصرف داروهای ضد باکتری است. این درمان نه تنها برای از بین بردن عفونت فعلی، بلکه برای جلوگیری از عود بیماری و پیشگیری از عوارض بلندمدت ضروری است. علاوه بر داروهای اصلی، معمولاً درمان‌های حمایتی برای مدیریت علائم و تقویت سیستم ایمنی نیز تجویز می‌شود.

2-طول دوره درمان بیماری لایم

درمان معمولاً چندین هفته به طول می‌انجامد، حتی اگر حیوان ظاهراً بهبود یافته باشد. این مدت طولانی برای اطمینان از ریشه‌کنی کامل باکتری‌ها لازم است.

حداقل 4 هفته درمان آنتی‌بیوتیکی نیاز است و در موارد پیشرفته ممکن است تا 8 هفته ادامه یابد. بهبود علائم مفصلی معمولاً در 3-5 روز اول آغاز می‌شود.

3-انتخاب دارو برای درمان بیماری لایم

دامپزشکان معمولاً از گروه خاصی از داروهای ضد میکروبی و آنتی بیوتیک برای سگ استفاده می‌کنند که توانایی نفوذ به بافت‌های عمقی و مفاصل را دارند، جایی که باکتری‌ها اغلب پنهان می‌شوند.

در بیشتر موارد، علائم بالینی مانند لنگش و تب در روزهای اول درمان بهبود می‌یابند، اما این به معنای پایان درمان نیست. قطع زودهنگام دارو می‌تواند منجر به بازگشت بیماری شود.

نکته کلیدی این است که موفقیت درمان کاملاً به پایبندی به دوره کامل درمان و دنبال کردن دقیق دستورات دامپزشک بستگی دارد. لطفا از خوددرمانی بیماریهای حیوانات بدون ویزیت دامپزشک بپرهیزید.

4-درمان های حمایتی

علاوه بر طول درمان سگی که به بیماری عفونی لایم مبتلا شده نیاز به برخی درمان های حیماتی نیز دارد که معمولا این موارد است: 

• ضدالتهاب‌ها: کارپروفن یا ملوکسیکام برای کنترل درد مفاصل
• مایعات درمانی: در موارد کم‌آبی یا درگیری کلیوی
• تغذیه درمانی: رژیم غنی از آنتی‌اکسیدان و امگا3 ( رژیم غذایی مناسب سگ ) 

5-چالش‌های درمان lyme disease

عود بیماری:

در 10-20% موارد ممکن است علائم بازگردد

نیاز به دوره دوم آنتی‌بیوتیک دارد

سندرم پس از درمان:

برخی سگ‌ها علائم مفصلی مزمن نشان می‌دهند

نیاز به مدیریت طولانی‌مدت درد دارد

درگیری کلیوی:

در صورت وجود گلومرولونفریت، پروتکل ویژه نیاز است

شامل کورتیکواستروئیدها و داروهای سرکوب‌کننده ایمنی

پیگیری و پایش درمان  بیماری لایم در سگ

آزمایش خون:

CBC  و بیوشیمی هر 2-4 هفته

تست‌های اختصاصی آنتی‌بادی (6 ماه پس از درمان(

هشدار : هرگز بدون تجویز دامپزشک آنتی‌بیوتیک تجویز یا قطع نشود، حتی اگر علائم بهبود یافته باشند.

پیشگیری از ابتلا به بیماری لایم

برای پیشگیری، این اقدامات توصیه می‌شود:

• استفاده از قلاده ضد کنه
• استفاده از قطره های ضد کنه (با اثرگذاری 15 روز تا 2 ماه بسته به برند)
• چک کردن روزانه پوست سگ بعد از گردش در طبیعت
• شستشو با شامپوی ضد کک و کنه پس از بازگشت از طبیعت و به خصوص در فصل بهار و تابستان

همچنین پیشگیری از ابتدای سگ به کنه به طور غیر مستقیم از سگمون در برابر این بیماری هم محافظت میکنه ( پیشگیری از ابتلای سگ به کنه ) 

سوالات متداول درباره بیماری لایم در سگ‌ها 

آیا بیماری لایم در سگ‌ها کشنده است؟

 در موارد نادر و پیشرفته (خصوصاً با درگیری کلیوی) ممکن است کشنده باشد، اما با درمان به موقع اغلب قابل کنترل است.

بیماری لایم از سگ به انسان منتقل می‌شود؟

خوشبختانه بیماری لایم مستقیماً از سگ به انسان قابل انتقال نیست. اما کنه‌های آلوده روی سگ می‌توانند به انسان منتقل شوند.

علائم اولیه بیماری لایم در سگ چیست؟

لنگش ناگهانی، تب خفیف، بیحالی و کاهش اشتها شایع‌ترین نشانه‌ها هستند.

بهترین روش پیشگیری از بیماری لایم چیست؟

ترکیب سه روش:

محصولات ضد کنه (قطره ضدکنه و قلاده ضدکنه)

معاینه روزانه پس از گردش و شسستشوی گاه به گاه با شامپوی ضد کک و کنه

واکسیناسیون در مناطق پرخطر

یا درمان کامل امکان‌پذیر است؟

 بله، اما دوره درمان طولانی (حداقل 4 هفته) و قطع زودهنگام دارو باعث عود می‌شود.

گربه‌ها هم به بیماری لایم مبتلا می‌شوند؟

بله، اما کمتر از سگ‌ها و معمولاً با علائم خفیف‌تر.

فصل شیوع بیماری لایم چه زمانی است؟

بهار و تابستان اوج فعالیت کنه‌هاست، اما در پاییز هم خطر وجود دارد.

چگونه کنه را به صورت ایمن جدا کنیم؟

ابتدا از شامپوی ضد کنه استفاده کنید چون کندن کنه بدون اینکه حیوان مرده باشد و نیش خود را رها کرده باشد، باعث جاماندن نیش در بدن حیوان و بالا رفتن احتمال عفونت می شود. پس از شستشو با شامپوی پرمترین، میتوانید کنه را با شانه دندانه ریز یا موچین به راحتی جدا کنید.

آیا تست تشخیصی سریع برای بیماری لایک سگ وجود دارد؟

بله، تست الایزا در مطب دامپزشکی طی 10 دقیقه نتیجه می‌دهد، اما گاهی نیاز به تأیید با آزمایش‌های تکمیلی است.

آیا پس از بهبودی، ایمنی ایجاد می‌شود؟

خیر، سگ ممکن است مجدداً آلوده شود. پیشگیری مداوم ضروری است.

نتیجه‌گیری

بیماری لایم یک تهدید جدی برای سگ‌ها است، اما با تشخیص به‌موقع و درمان مناسب، می‌توان از عوارض شدید جلوگیری کرد. پیشگیری، به‌ویژه در مناطقی که کنه‌ها شایع هستند، اهمیت زیادی دارد.