مرگ غم انگیز پیروز پسر ایران خانم

پیروز پسر ایران خانم جنگید. خوب هم جنگید. 10 ماه زنده ماند و پیروز هم شد! پیروز شد تا توجه و حمایت میلیونها ایرانی که شاید هرگز نه یوزپلنگ ایرانی (یوزپلنگ آسیایی) را میشناختند و نه از اهمیت این گونه ارزشمند، آگاه بودند را با تصاویر چشمان معصوم  پیروزمان و بازیهای کودکانه اش گرد هم بیاورد و یکبار دیگر به مسئولان و به مردم ایران گوشزد کند که طبیعت ایران چقدر آسیب پذیر و شکننده شده و چقدر به همت عمومی و سیاسی نیاز دارد تا سرپا بماند و به نسلهای بعدی انسانها و پیروزها تحویل داده شود.

علت مرگ پیروز یوز ایرانی چه بود؟

علت مرگ پیروز  را شاید به خیلی عوامل پیچیده میتوان مرتبط کرد. پیروز و برادرانش که به صورت سزارین صحرایی متولد شده بودند، هرگز توسط مادرشان پذیرفته نشده و ناچار با دست انسان تغذیه شدند که مسلما به دلیل نبود چنین تجربه و دانشی درباره توله های یوزپلنگ، قطعاً قابل مقایسه با نگهداری و تغذیه توسط شیر مادرشان نبوده است. ضمناً همه خوب می دانیم که در کشور همیشه برای حفاظت از محیط زیست بودجه نداشته اند! چه می شد اگر پیش از تولد یوزها، پزشک آفریقایی به ایران می آمد. اگر تمامی استانداردهای نگهداری از حیوانات وحشی تمام و کمال رعایت می شد؟ علاوه بر همه اینها تعداد حیوانات در یک گونه وقتی از تعداد مشخصی پایینتر می آید، تنوع ژنتیکی در آن گونه از دست رفته و فرزندان ناشی از این زادآوری ها می توانند مشکلات ژنتیکی زیادی پیدا کرده یا به اندازه کافی برای استقامت در شرایط مختلف توانایی نداشته باشند. این موضوع تقریباً مشابه بالا رفتن احتمال مشکلات ژنتیکی ناشی از ازدواجهای فامیلی در انسانهاست.

دلیل مرگ پیروز میتواند ناشی از مشکل ژنتیکی ای باشد که خودش و برادرانش با آن متولد شدند. پیروز در نوزادی هم با مشکلات سخت و زیادی دست و پنجه نرم کرد و با تلاشهای شبانه روزی علیرضا شهرداری عزیز و بزرگوار و کمکها و راهنماییهای پزشک آفریقایی که قطعاً تجربه و دانش بسیار بیشتری نسبت به یوزپلنگ ها داشت،  توانست از نوزادی عبور کند. علیرضا شهرداری برای حمایت و نگهداری از پیروز که مادر یا خواهر و برادری هم نداشت، 10 ماه شبانه روز در کنار پیروز زندگی کرد و این تلاش و ازخودگذشتگی بی نظیر، قطعاً در تاریخ محیط زیست ایران ثبت خواهد شد.

دلایل انقراض یوزپلنگ ایرانی چیست؟

اینکه پیروز چرا مرد، سوال بسیار مهمیست. ولی از آن مهمتر این است که چرا اصلا کار یوزپلنگ ایرانی به اینجا رسیده که باید در اسارت زادآوری کند و توله هایش پیش انسان بزرگ شوند؟! فقط دو گونه یوزپلنگ در دنیا وجود دارد: یوزپلنگ آفریقایی و یوزپلنگ آسیایی که گونه آسیایی آن بین 30 تا 60 هزار سال پیش از خانواده آفریقایی خود جدا شد. یوزپلنگ آسیایی در تمام کشورهای آسیایی منقرض شده و تنها چند قلاده (احتمالاً حدود 20 قلاده) از این گونه در ایران وجود دارد. به همین دلیل یوزپلنگ آسیایی را یوزپلنگ ایرانی نیز می نامند. زیستگاه اصلی همین چند قلاده باقیمانده در استان سمنان (زیست کرده توران) است. در دشتهایی که جاده ماشین رویی بی انتها و بدون روشنایی و بدون علامت گذاریها و تابلوهای کافی و استاندارد و بدون دوربینهای کنترل سرعت، از میان آن می گذرد و این یوزپلنگهای ارزشمند باید در تاریکی شب از این جاده ترسناک عبور کنند! در 18 سال گذشته 20 قلاده یوزپلنگ در تصادفات جاده ای کشته شده اند و این یعنی فاجعه! این مسیر باید به شیوه ای استاندارد و با بهره گیری از تجربه های کشورهای پیشرفته در ایمن سازی جاده ها برای گونه های حیاط وحش، تا به حال ایمن می شد و گذرگاههایی برای عبور یوزپلنگ از جاده درنظر گرفته می شد. امسال خوشبختانه انجمن نذر طبیعت با کمک هدایای مردمی، تابلوی عبور یوزپلنگ را با علائم شبرنگ بازسازی کرده و در مسیر نصب کردند که البته قطره ای از دریای اقداماتیست که باید برای حفظ یوزپلنگ انجام شود!

تخریب زیستگاه های یوز ایرانی 

تخریب زیستگاه ها به علت پیشروی بیابان‌ها و تبدیل شدن بخشی از زمین‌های زیستگاهی به زمین‌های کشاورزی و مسکونی و همچنین از بین رفتن مراتع توسط دام‌های اهلی و در نتیجه کاهش تعداد علفخوارانی که از منابع غذایی یوزها هستند از جمله عوامل این کاهش جمعیت جمعیت این گونه است. وجود سگهای گله در منطقه نیز یکی از خطرات جدی برای یوز ایرانیست.. تمامی آن محوطه باید از دامداری عاری باشد. سگهای گله به سادگی می توانند به گربه های وحشی مانند پلنگ و یوزپلنگ حمله کرده و آنها را از پا درآورند.

و البته شکار و شکارچی! جلوگیری جدی از شکار علفخواران در چنین مناطقی از نان شب هم واجبتر است! ولی وقتی محیط بانان این کشور که با کمترین حقوق و سخت ترین شرایط شبانه روز خود را وقف حفاظت از طبیعت در برابر شکارچیان طبیعت می کنند، به هیچ وجه توسط قانون حمایت نمیشوند و حتی حکم اعدام برای آنها درنظر گرفته می شود، چگونه میتوان دست غارتگران این طبیعت را کوتاه کرد؟ یادمان باشد، مادر پیروز، ایران، ماده یوزیست که در تولگی از قاچاقچیان در یک حمام کشف شد!!! قاچاقچیانی که اگر حمایتهای جدی محیط زیست و بودجه قابل قبول برای حمایت از محیط بانی در کشور اختصاص داده میشد، شاید دستشان به ایران نمیرسید و ایران خانم در طبیعت پیروز و دو برادرش را با موفقیت بزرگ میکرد.

ولی یادمان باشد. درست است که برای پیروز و احتمال انقراضش نگران بودیم ولی بدانیم که پیروز گرچه رفته ولی منقرض نشده و چشم امید طبیعت ایران به اقدامات هرچند کوچک ماست. به سایت نذر طبیعت سری بزنید و از پروژه های مختلفشان دیدن کنید و برای کمک به حفظ محیط زیست قدمی هرچند کوچک بردارید.

تشکر از علیرضا شهرداری عزیزمان

در پایان، سایت پت لینک، عمیقاً سپاسگزار مردیست که برای تن کوچک یک یوز و دل بزرگ مردم یک مملکت، ده ماه شبانه روز پدرانه در کنار پیروز جنگید و از زمان تولد تا لحظه مرگ پیروز، آغوش گرمش امیدبخش و مامن پیروز زیبای ما شد. تصویر نگاه و چشمان زیبای پیروز در آغوش علیرضا در 🏥 بیمارستان دامپزشکی مرکزی، هرگز از یاد هیچ کدام ما میلیونها نفر پاک نخواهد شد.

 علیرضا شهرداری عزیز.. بمانی برای پیروزهای دیگر ایران و بمانی برای مادر همه ما، سرزمین ایران.