سگهای کمک رسان همراهان همیشه وفادار

سگهای پرستار را با عنوان سگ های کمک رسان میشناسیم، میتوانند به افرادی که نیاز به کمک دارند، کمک کنند تا احساس تنهایی نکنند و برخی کارهای آنها را انجام دهند، همچنین میتوانند باعث کاهش اضطراب و استرس در انها میشوند، همچنین این سگها نقش پر رنگی را در توسعه اجتماعی و احساسی کودکان را ایفا میکنند که در ادامه به معرفی و بررسی تاریخچه این سگها و همچنین مواردی که از این سگها کمک گرفته میشود میپردازیم، همراه پت لینک باشید.

در این مقاله چه خواهیم خواند؟

• تاریخچه و اهمیت سگ‌های پرستار
• سگ‌های پرستار چه می‌کنند؟
• بهترین نژادهای سگ برای پرستاری و کمک‌رسانی
• فواید سگ‌های پرستار برای سلامت روان و جسم
• چگونه یک سگ پرستار آموزش می‌بیند؟
• وضعیت سگ‌های پرستار در ایران
• کاربردهای نوین سگ‌های پرستار در پزشکی: از تشخیص بیماری تا بهبود سلامت روان
• آینده پزشکی با کمک سگ‌ها
• نتیجه‌گیری

تاریخچه و اهمیت سگ‌های پرستار

کمک گرفتن از سگ‌ها به عنوان همراهان درمانی به جنگ جهانی اول بازمی‌گردد، زمانی که برای کمک به سربازان زخمی در بیمارستان‌های صحرایی به کار گرفته شدند انسان ها متوجه کمک های شایان سگ ها به جامعه انسانی شدند. امروزه بر اساس آمار انجمن بین‌المللی تعامل انسان و حیوان (IAHAIO)، بیش از ۵۰۰,۰۰۰ سگ آموزش‌ دیده در سراسر جهان به عنوان پرستار، کمک‌رسان و درمانگر فعالیت می‌کنند. این حیوانات نه‌تنها دوستان وفاداری هستند، بلکه نقش حیاتی در بهبود سلامت جسمی و روانی انسان‌ها ایفا می‌کنند.

سگ‌های پرستار چه می‌کنند؟

سگ‌های پرستار (Therapy Dogs) یا سگ‌های کمک‌رسان (Service Dogs) برای بهبود سلامت جسمی و روانی انسان‌ها آموزش می‌بینند. برخی از وظایف این دسته از سگها شامل:

• کمک به کودکان اوتیسم برای کاهش اضطراب و بهبود تعامل اجتماعی.
• همراهی سالمندان برای جلوگیری از افسردگی و انزوا.
• همراه و کمک رسان نابینایان
• یاری رساندن به افراد ناتوان (مثل باز کردن در، برداشتن اشیا، هشدار دادن در مواقع خطر).
• کمک به بیماران PTSD  (اختلال استرس پس از سانحه) با ایجاد حس امنیت.
• و بسیاری از فعالیت های مشترک ...

بهترین نژادهای سگ برای پرستاری و کمک‌رسانی

برخی نژادها سگها مانند گلدن رتریور ، لابردور و ... که در ادامه بررسی میکنیم ، به دلیل هوش بالا، آرامش و وفاداری برای این کار مناسب‌ترند که به دسته های کمک کنندگان کودکان، سالمندان ، افراد ناتوان تقسیم میشوند:

الف) سگ‌های مناسب برای کودکان:

گلدن رتریور (مهربان و صبور(

لابردور رتریور (باهوش و اجتماعی(

کاوالیر کینگ چارلز اسپانیل (آرام و مناسب کودکان کم‌تحرک)

 ب) سگ‌های مناسب برای سالمندان:

پودل (هوشمند و کم‌ریزش(

بیگل (جثه کوچک و پرانرژی(

بولداگ (آرام و نیازمند فعالیت کم(

ج) سگ‌های کمک‌رسان به افراد ناتوان:

ژرمن شپرد (یکی از نژاد های بسیار قوی و آموزش‌پذیر(

 برنز مونتن (این سگ هم صبور است و هم مقاوم(

فواید سگ‌های پرستار برای سلامت روان و جسم

تحقیقات انجمن روانشناسی آمریکا (APA) و مؤسسه سلامت ملی (NIH) نشان داده‌اند که حضور سگ‌های پرستار فوایدی همچون موارد زیر دارد:

• کاهش استرس و اضطراب (ترشح هورمون اکسیتوسین را افزایش می‌دهد).
• بهبود تعاملات اجتماعی در کودکان اوتیسم.
• کمک به کاهش فشار خون و بهبود سلامت قلبی در سالمندان.
• افزایش تحرک فیزیکی (به‌ویژه برای افراد مسن).

چگونه یک سگ پرستار آموزش می‌بیند؟

آموزش سگ‌های کمک‌رسان در مراکز معتبری مثل Assistance Dogs International (ADI) انجام می‌شود و شامل مراحل زیر است:
 انتخاب سگ مناسب از نظر سلامت جسمی و روانی.

•  اجتماعی‌سازی عادت کردن به محیط‌های شلوغ و پرسر و صدا.
• آموزش دستورات پایه مانند نشستن، خوابیدن، دنبال کردن صاحب‌اش.
• آموزش تخصصی بسته به نیاز فرد، مثلاً هشدار دادن به صاحب‌اش در صورت افت قند خون.

وضعیت سگ‌های پرستار در ایران

در ادامه میخوام وضعیت سگ‌های پرستار در ایران را مورد بررسی قرار دهم و چالش‌ها و فرصت‌هایی که این سگها باهاش رو به رو هستند نگاهی بندازیم:

وضعیت فعلی در ایران

در ایران، استفاده از سگ‌های کمک‌رسان و درمانی هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد، اما برخی اقدامات امیدوارکننده در حال شکل‌گیری است:

• در حال حاضر از سگهای موادیاب در خدمت پلیس ایران و از سگهای زنده یاب در هلال احمر ایران کمک گرفته می شود
• برخی مراکز محدود توانبخشی در تهران و اصفهان از سگ‌ها برای کمک به کودکان مبتلا به اوتیسم و فلج مغزی استفاده می‌کنند.
• اخیرا در ایران دیدیم برخی دامپزشکان و روانشناسان از تأثیر مثبت حیوانات در درمان بیماری‌های روانی حمایت میکنند.

چالش‌های اصلی

 سگهای پرستار در ایران به دلایلی که در ادامه بررسی میکنیم با چالش هایی رو به رو هستند که از این چالش ها میتونیم موارد زیر رو نام ببریم :

الف) موانع فرهنگی و اجتماعی

• نگاه منفی برخی افراد به نگهداری سگ در منزل (به دلیل باورهای سنتی یا مذهبی).
• عدم آگاهی عمومی درباره فواید سگ‌های کمک‌رسان.
• ترس از بیماری‌های مشترک (مانند هاری)، با وجود واکسیناسیون کامل این سگ‌ها.

 ب) محدودیت‌های قانونی

• عدم وجود قوانین شفاف برای استفاده از سگ‌های کمک‌رسان در مکان‌های عمومی.
• مشکلات حملونقل (ممنوعیت ورود سگ‌ها به مترو، اتوبوس و برخی پارک‌ها ) .
• نداشتن بیمه درمانی برای هزینه‌های آموزش و نگهداری این سگ‌ها.

ج) کمبود متخصصان آموزش‌دهنده

• نداشتن مراکز معتبر آموزشی مطابق استانداردهای جهانی (مانند ADI).
• هزینه بالای آموزش (حدود ۵۰-۱۰۰ میلیون تومان برای هر سگ).

فرصت‌های پیش رو

الف) تغییر نگرش جامعه

• افزایش آگاهی از طریق شبکه‌های اجتماعی و مستندهای علمی.
• تجربه موفق کشورهای اسلامی مانند ترکیه و امارات در استفاده از سگ‌های کمک‌رسان.

ب) حمایت نهادهای علمی و پزشکی

• پژوهش‌های دانشگاهی درباره تأثیر سگ‌ها بر کاهش استرس و اضطراب (مطالعه اخیر دانشگاه تهران).
• همکاری با مراکز غیردولتی برای آموزش سگ‌های خانگی به صورت محدود.

ج) توسعه فناوری‌های جایگزین

• استفاده از ربات‌های کمکی در مواردی که استفاده از سگ‌ها امکان‌پذیر نیست.
• آموزش آنلاین برای صاحبان سگ‌های خانگی جهت کمک‌رسانی اولیه.

مسیر پیشنهادی برای آینده

• تدوین قانون حمایت از سگ‌های کمک‌رسان با همکاری مجلس و وزارت بهداشت.
• راه‌اندازی مراکز آموزشی معتبر با استانداردهای بین‌المللی.
• همکاری با روحانیون روشن‌فکر برای حل موانع شرعی.
• معرفی نمونه‌های موفق داخلی برای تشویق جامعه.

اگرچه ایران در زمینه سگ‌های پرستار حداقل ۲۰ سال با کشورهای پیشرفته فاصله دارد، اما با مدیریت چالش‌ها و استفاده از فرصت‌ها، می‌توان گام‌های مؤثری برداشت.

این روزها یکی از سوالات دوست داران حیوانات این است که، آیا روزی خواهیم دید که سگ‌های کمک‌رسان در بیمارستان‌ها و مراکز سالمندان ایران حضوری رسمی داشته باشند؟ پاسخ به این سوال به خواست جمعی و برنامه‌ریزی دقیق بستگی دارد.

کاربردهای نوین سگ‌های پرستار در پزشکی: از تشخیص بیماری تا بهبود سلامت روان

این روزها سگ ها در زمینه های بسیاری زیادی در کنار ما انسان ها هستند و بهمون کمک میکنند

1-تشخیص پزشکی پیشرفته

سگ‌های آموزش‌دیده امروزه قادر به شناسایی طیف وسیعی از بیماری‌ها هستند:

تشخیص سرطان: مطالعات مرکز تحقیقات سرطان انگلستان (2023) نشان داده سگ‌ها می‌توانند با دقت 98% سرطان پروستات را از طریق بوی ادرار شناسایی کنند.

پیش‌بینی حملات صرعی: سگ‌های هشداردهنده می‌توانند 45 دقیقه قبل از وقوع حمله، صاحب خود را آگاه کنند.

شناسایی افت قند خون: تحقیقات دانشگاه کمبریج ثابت کرده سگ‌ها قادر به تشخیص هیپوگلیسمی با دقت 83% هستند.

کاربرد در سلامت روان

الف) اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

کاهش 60% کابوس‌های شبانه در جانبازان (مطالعه وزارت دفاع آمریکا، 2022)

نمونه موفق: برنامه "سگ‌های جانباز" در ارتش آمریکا که تاکنون به 5000 نظامی کمک کرده است.

ب) اختلالات طیف اوتیسم

بهبود 72% در مهارت‌های ارتباطی کودکان (مرکز اوتیسم تهران، 1401)

جلوگیری از فرار کودکان در مکان‌های عمومی با استفاده از سگ‌های همراه

کمک به سالمندان و بیماران مزمن

زوال عقل: کاهش 40% رفتارهای تهاجمی در بیماران آلزایمری

دیابت: هشدار به موقع برای جلوگیری از کما دیابتی

ام‌اس و پارکینسون: کمک به حفظ تعادل و برداشتن اشیا

نوآوری‌های اخیر در پزشکی

پروژه سگ‌های کووید: دانشگاه پنسیلوانیا سگ‌هایی آموزش داده که با دقت 96% موارد مبتلا به کرونا را شناسایی می‌کنند.

شناسایی مالاریا: آزمایش‌های انجمن مالاریا در تانزانیا نشان داده سگ‌ها می‌توانند ناقلان بیماری را از طریق بوی پا تشخیص دهند.

پیش‌بینی میگرن: برخی سگ‌ها قادرند 2 ساعت قبل از شروع حمله میگرن هشدار دهند.

کاربرد در بحران‌ها و بلایا

کمک به بازماندگان زلزله: کاهش 35% علائم PTSD در بازماندگان

شناسایی اجساد: استفاده در تیم‌های امداد و نجات

کشف مواد مخدر و مواد منفجره: دقتی معادل دستگاه‌های پیشرفته

آینده پزشکی با کمک سگ‌ها

ادغام با فناوری: استفاده از حسگرهای پوشیدنی روی سگ‌ها برای ثبت دقیق‌تر واکنش‌ها

ژنتیک پیشرفته: پرورش نژادهای اختصاصی برای بیماری‌های خاص

ربات‌های الهام‌گرفته از سگ‌ها: توسعه سیستم‌های هوش مصنوعی بر اساس توانایی‌های بویایی سگ‌ها

جدول مقایسه‌ای کاربردهای پزشکی سگ‌ها

نتیجه‌گیری

سگ‌های پرستار در حال تبدیل شدن به یکی از ارزشمندترین کمک رسان ها در تشخیصی و درمانی در پزشکی مدرن هستند. با پیشرفت تحقیقات، انتظار می‌رود در دهه آینده شاهد استفاده از این حیوانات در تشخیص بیماری‌های بیشتری باشیم. در ایران نیز می‌توان با سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های کاربردی، از این ظرفیت بهره برد.

آیا شما تجربه‌ای با سگ‌های کمک‌رسان داشته‌اید؟ نظراتتان را با ما به اشتراک بگذارید و به دوستانتون در این زمینه کمک کنید.